Kathimerini.gr
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Εφυγε πριν από λίγες μέρες από τη ζωή εντελώς αναπάντεχα, σε ηλικία 65 ετών, ο συνθέτης Δημήτρης Λιωνής. Ηταν ένας πολύ ξεχωριστός και σημαντικός μουσικός, δημιουργός και δάσκαλος, ιδιαίτερα αγαπητός στον μουσικό χώρο. Γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε πιάνο με τον Αλεξ Τουρνάισσεν, Ανώτερα Θεωρητικά με τον Μιλτιάδη Κουτούγκο και Σύνθεση με τους Γιάννη Ιωαννίδη και Χάρη Ξανθουδάκη. Εκανε μεταπτυχιακές σπουδές Σύνθεσης στη Μουσική Ακαδημία Βελιγραδίου. Μελέτησε σύγχρονα μουσικά ρεύματα σε σεμινάρια ηλεκτρονικής και σύγχρονης μουσικής στη Γαλλία και την Ελλάδα.
Εχοντας σε όλη τη ζωή του ερευνητικό και οικουμενικό πνεύμα, σπούδασε επίσης Βυζαντινή μουσική με τους Σίμωνα Καρά και Λυκούργο Αγγελόπουλο και ακόμη ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη μεσαιωνική, την αναγεννησιακή και την μπαρόκ μουσική, ως ιδρυτικό μέλος του συγκροτήματος «Εργαστήρι Παλιάς Μουσικής», στο οποίο έπαιζε φορητό όργανο. Συνεργάστηκε με το Γ΄ Πρόγραμμα της ΕΡΑ από το 1976 (εποχή του Μάνου Χατζιδάκι) κάνοντας σειρές εκπομπών κυρίως με τη μουσική του Μεσαίωνα.
Με το άκουσμα της απροσδόκητης απώλειας, το Γ΄ Πρόγραμμα μετέδωσε εκτάκτως το έργο του «Επίκληση στη σελήνη» για μεσόφωνο και ορχήστρα δωματίου (σε ποίηση D.H. Lawrence, ηχογραφημένο από την Ειρήνη Τσιρακίδου και τη Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ με τον Ραφαήλ Πυλαρινό) – ένα έργο όπου διακρίνονται όλες οι αρετές της συνθετικής δημιουργίας του Λιωνή: η μελωδική και μορφολογική ανέλιξη, η θαυμάσια αρμονική γλώσσα, η αντιστικτική ύφανση των οργάνων και η εκφραστική, ευφάνταστη ενορχήστρωση.
Αν και τα έργα του Λιωνή δεν είναι πολυάριθμα, διακρίθηκαν και αγαπήθηκαν ιδιαίτερα για την τέχνη της γραφής τους. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται κύκλοι τραγουδιών για φωνή και ορχήστρα, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, έργα για σόλο όργανα, για χορωδία, ηλεκτρονική μουσική, καθώς και μουσική για παιδικό θέατρο. Εργα του έχουν παιχτεί και ηχογραφηθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Κορυφαία παράλληλα υπήρξε η διδακτική του προσφορά για πάνω από σαράντα χρόνια. Από πολύ νέος δίδαξε θεωρητικά της μουσικής, κυρίως ανώτερα, στα Ωδεία Athenaeum, Παναρμόνιον κ.ά., όπως και στο Δημοτικό Ωδείο Αργους. Είχε εξαιρετική φήμη ως καθηγητής, καθώς η διδασκαλία του συνδύαζε τη στέρεη γνώση, το βάθος αλλά και την αισθητική στη μουσική γραφή, όπως επίσης μια ασύγκριτη αφοσίωση στους μαθητές του. Η επισήμανση δεν οφείλεται σε κάποια συγκίνηση της περίστασης – όλοι ήξεραν ότι θα έφευγε συνήθως τελευταίος από το Ωδείο, καθώς ξεχνιόταν διδάσκοντας, χωρίς να υπολογίζει ωράρια και χρόνο. Χαρακτηριστική είναι και η σχέση σε όλη τη ζωή του με τα παιδιά και τις «Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά – Χαρούμενα Νιάτα», που δημιούργησε ο π. Γ. Πυρουνάκης, όπου κάθε καλοκαίρι προσέφερε εθελοντικά, με αμείωτο ενθουσιασμό, συνεργασία και μουσική διδασκαλία.
Εκτός από δημιουργός και δάσκαλος, ο Λιωνής υπήρξε για όλους, τόσο πολλούς, που τον γνώρισαν, συνεργάστηκαν ή μαθήτευσαν κοντά του, ένας παντοτινός, πολύτιμος και αδιαπραγμάτευτος φίλος. Πάντα χαμογελαστός και ευγενικός, ακούραστος και εφηβικός, υπομονετικός αλλά απαιτητικός, είχε επίσης το χάρισμα να ακούει και να διαλέγεται – γι’ αυτό και υπήρξε τόσο αγαπητός καθολικά. Η ελληνική μουσική ζωή αποχαιρετίζει με ευγνωμοσύνη ένα σπουδαίο μουσικό, ένα αθόρυβο στυλοβάτη και φίλο, που αφήνει δώρο τη συνθετική του δημιουργία, αλλά και τη μεγάλη συνέχεια των μαθητών του.
* Ο κ. Νίκος Χριστοδούλου είναι διευθυντής ορχήστρας - συνθέτης.
