Kathimerini.gr
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ Α. ΔΟΝΤΑ
Ο Ραφαέλ Πισόν αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση στον κόσμο της μουσικής. Ο 36χρονος Γάλλος ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του πλάι σε σημαντικές μορφές της μπαρόκ μουσικής, όπως ο Τον Κόπμαν, ο Ζόρντι Σαβάλ, ο Γκούσταφ Λέονχαρτ και η Λοράνς Εκιλμπέ. Το 2006, φοιτητής ακόμα, δημιούργησε το σύνολο οργάνων εποχής «Πυγμαλίων», με το οποίο έκτοτε υλοποιεί τα ξεχωριστά όνειρά του. Ο Πισόν πλάθει έργα: επεξεργάζεται έναν δραματουργικό άξονα και στη συνέχεια τον δομεί μέσα από μουσικές που τον δικαιολογούν. Με άλλα λόγια αφηγείται ιστορίες που ο ίδιος φαντάστηκε, επιλέγοντας ανάμεσα σε υπάρχουσες μουσικές, δημιουργώντας μια συρραφή με συνάφεια. «Μετα-όπερες» χαρακτηρίζουν ορισμένοι τα έργα του.
Πριν από αρκετά χρόνια διαμόρφωσε την πρώτη από αυτές, αλιεύοντας πλούσιο υλικό από τις απαρχές του λυρικού θεάτρου, τα «ιντερμέδια» που γράφτηκαν στα τέλη του 16ου αιώνα. Επόμενη πρότασή του υπήρξε ένα ταξίδι στην Κόλαση, για το οποίο ο Πισόν αξιοποίησε κοσμική και θρησκευτική μουσική των Ραμό, Ρεμπέλ και Γκλουκ. Πρόσφατα, το ενδιαφέρον του στράφηκε σε μια λιγότερο προβεβλημένη δημιουργική περίοδο του Μότσαρτ, τα έτη 1782-1786, ανάμεσα στη σύνθεση της όπερας «Η απαγωγή από το σεράι» και στα τρία σκηνικά έργα σε ποίηση του Λορέντσο ντα Πόντε, τους «Γάμους του Φίγκαρο», τον «Ντον Τζοβάνι» και την όπερα «Ετσι κάνουν όλες». Σε αυτά τα χρόνια εντοπίζει μια σημαντική αλλαγή στην εξέλιξη της πορείας του Αυστριακού συνθέτη, που σηματοδοτείται από στοιχεία όπως η μετάβασή του από το Ζάλτσμπουργκ στη Βιέννη, η οριστική πνευματική απελευθέρωση από τον πατέρα του, η ουσιαστικότερη ενασχόλησή του με τις αξίες του Διαφωτισμού και του Τεκτονισμού. Εργα εκείνης της περιόδου έχουν μείνει ημιτελή, όπως οι όπερες «Ο εξαπατημένος σύζυγος» και «Η χήνα του Καΐρου» ή παραμένουν πολύ λιγότερο γνωστά, όπως η σύντομη κωμική όπερα «Ο ιμπρεσάριος».
Ο Πισόν αναζητεί επίσης το κλειδί σε τρεις όπερες άλλων συνθετών της εποχής, τις οποίες εκτιμούσε ο Μότσαρτ: τον «Κουρέα της Σεβίλλης» του Παϊζιέλο, τη «Σχολή των ζηλιάρηδων» του Σαλιέρι και την όπερα «Μια περίεργη υπόθεση» του Μαρτίν ι Σολέρ. Η πρώτη, πιθανόν, επέτρεψε στον Μότσαρτ να φανταστεί ποιες προοπτικές θα του άνοιγε ο Μπομαρσέ, η δεύτερη προαναγγέλλει την όπερα «Ετσι κάνουν όλες», ενώ στην τρίτη εμφανίζεται το πρότυπο του Ντον Τζοβάνι, και μάλιστα με το ίδιο όνομα.
Το νέο τρίπρακτο μετα-έργο με τίτλο «Liberta!» (Harmonia mundi HMM 902638.39), δικαιώνει τις σκέψεις του Πισόν, χάρη στη συνοχή της μουσικής πρότασης, την οποία ο ίδιος και ο «Πυγμαλίωνάς» του ερμηνεύουν συναρπαστικά. Ο αρχιμουσικός έχει στο πλευρό του ένα επιτελείο από έξι εξαιρετικούς τραγουδιστές, στους οποίους περιλαμβάνεται φυσικά και η διασημότατη σύζυγός του υψίφωνος Σαμπίν Ντεβιέλ. Η ακολουθία από ενόργανα και φωνητικά μέρη, άριες, ντουέτα και σύνολα, που ερμηνεύονται με φροντίδα για την παραμικρή λεπτομέρεια, λειτουργεί ως ένα συναρπαστικό νέο «έργο», που προκύπτει από τον συνεχή διάλογο του Μότσαρτ με τον εαυτό του και με τους συναδέλφους του. Πρόταση ενδιαφέρουσα όσο και απολαυστική.
