Kathimerini.gr
Όταν ολόκληροι Rolling Stones ξεσηκώνονται για να γράψουν καινούργιο θεματικό τραγούδι εν μέσω καραντίνας, το πρώτο τους πρωτότυπο εδώ και οκτώ χρόνια, καταλαβαίνεις πως τα πράγματα είναι σοβαρά. Πράγματι, ο εγκλεισμός ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό να συνθέσουν και να μοιραστούν με το κοινό σχετικά κομμάτια, σε ορισμένες περιπτώσεις με απροσδόκητα θετικά αποτελέσματα.
Αρκετοί άλλοι, ωστόσο, κυκλοφόρησαν ολόκληρα άλμπουμ εν μέσω πανδημίας –τα οποία προφανώς και ήταν έτοιμα από πριν– συχνά αψηφώντας τους κακούς εμπορικούς οιωνούς μιας τέτοιας κίνησης, δίνοντας έτσι στους θαυμαστές τους την κατάλληλη... θεραπεία.
Απαριθμώντας, λοιπόν, τις φρέσκιες μουσικές της καραντίνας, ο εκπληκτικός The Weeknd κατακτά τις κορυφές των παγκόσμιων τσαρτ, η ταχύτατα ανερχόμενη Dua Lipa μας κάνει να χορεύουμε μέχρι τελικής πτώσης στο σαλόνι, η Fiona Apple δίνει δυναμική φωνή στις γυναίκες, ενώ σταθερές αξίες όπως οι Pearl Jam επιστρέφουν για να υπενθυμίσουν πως το καλό ροκ δεν θα πεθάνει ποτέ.
Οσο για τους Ελληνες, και αυτοί είναι αρκετά δραστήριοι και ευρηματικοί, από τον Μιχάλη Δέλτα που μας φέρνει ξανά την αστική λιακάδα του, μέχρι τους «σκληρούς» 1000Mods από την Κόρινθο και τη θρακιώτικη ψυχεδέλεια της Εβρίτικης Ζυγιάς, η οποία παντρεύει την παράδοση με τους ήχους του 21ου αιώνα.
• The Weeknd – «After Hours»
Ο πιο δημοφιλής καλλιτέχνης τόσο του αμερικανικού όσο και του βρετανικού τσαρτ βρίσκεται πια στο τέταρτο και πιο ώριμο τεχνικά άλμπουμ του, δίχως να χάνει πολύ από την ορίτζιναλ «αλητεία» που τον έκανε γνωστό και αγαπητό. Μπορεί τα πάντα εδώ να έχουν μια παραπάνω στρώση λάμψης –είναι κι αυτή η μοδάτη δόση νοσταλγίας των ’80s–ωστόσο η μουσική καθεαυτή διαθέτει την ταυτότητα της φουτουριστικής σόουλ που τον διακρίνει· προφανώς βυθισμένη στην παρανοϊκή δίνη κάθε είδους ουσίας και ταυτόχρονα ιδιοφυής. Ο δίσκος ξεκινά όμορφα με το ατμοσφαιρικό «Alone Again», όμως απογειώνεται πραγματικά μετά το δεύτερο μισό, με τολμηρές μελωδίες και συνδυασμούς που δείχνουν τη σιγουριά ενός πραγματικού σταρ.
• Dua Lipa – «Future Nostalgia»
Εφόσον αυτόν τον καιρό έχετε τη γυμναστική στη ρουτίνα σας, μόλις βρήκατε το ιδανικό συνοδευτικό. Αν ο δίσκος του The Weeknd έχει στοιχεία από τα ’80s, τότε αυτός της Βρετανίδας –αλβανικής καταγωγής– Dua Lipa, μας πηγαίνει κατευθείαν στις ντίσκο πίστες τής εποχής. Το καλύτερο άλμπουμ καθαρής ποπ της χρονιάς αποτελεί από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό μια χορευτική ελεγεία, η οποία σε προκαλεί να τα δώσεις όλα ή έστω να λικνιστείς στον ρυθμό του. Κομμάτια όπως τα «Don’t Start Now» και «Physical» είναι σαφώς προορισμένα να γίνουν χιτ που θα παιχτούν από τα ραδιόφωνα μέχρι τα mega clubs, ενώ άλλα («Boys will be boys») βαδίζουν σε πιο εναλλακτικά μονοπάτια.
Με τη φορά του ρολογιού: Ο Weeknd πετάει φωτιές και στα μουσικά τσαρτ, η δυναμική Fiona Apple, οι Κορίνθιοι 1000Mods, ο ατμοσφαιρικός Μιχάλης Δέλτα, η αεικίνητη Dua Lipa και ο... καλοντυμένος Childish Gambino.
• Childish Gambino – «3.15.20»
O πολυσχιδής Ντόναλντ Γκλόβερ φορά ξανά το μουσικό του προσωπείο για να δείξει ότι η ποπ μπορεί να πάρει πολύ ενδιαφέροντες δρόμους όταν αναμειχθεί ευφάνταστα με τον σύγχρονο «μαύρο» ήχο, μακριά από δήθεν macho λοξοδρομήσεις. Το τιτλοφορημένο απλώς με ημερομηνία άλμπουμ έχει τις κορυφές και τις βυθίσεις του, αποτελώντας τελικά ένα σύνολο τόσο γεμάτο και ποικίλο, που αγγίζει τα όρια της υπερβολής. «Αυτά κι άλλα τόσα μπορώ να κάνω» είναι σαν να μας λέει ο Γκλόβερ, περισσότερο με περηφάνια παρά με αλαζονεία. Προσωπικό αγαπημένο πάντως το δημοφιλές στα ραδιόφωνα «Feels Like Summer»: μια νότα προσμονής για το καλοκαίρι που έρχεται.
• Fiona Apple – «Fetch The Bolt Cutters»
Εχοντας λάβει αποθεωτικές κριτικές παγκοσμίως, ο πέμπτος δίσκος της Αμερικανίδας τραγουδοποιού αποτελεί όντως μια πολύ ευχάριστη έκπληξη· μια ροή κομματιών, καθένα με τη δική του προσωπικότητα και ιστορία. Στο (υπέροχο) εναρκτήριο «I Want You to Love Me» μπορεί να νομίσετε ότι ακούτε την PJ Harvey του «To Bring You My Love», ωστόσο η συνέχεια είναι αρκετά διαφορετική. Στην πορεία επιστρατεύονται διαφορετικά μουσικά όργανα, παράδοξοι ήχοι, δεύτερες φωνές της... Κάρα Ντελεβίν στο ομώνυμο του άλμπουμ κομμάτι, μέχρι και γαβγίσματα σκυλιών. Στο μέσο όλων αυτών η Apple, με φωνητικά που συχνά θυμίζουν ρίμες της ραπ και γυναικείο δυναμισμό που σπάει κόκαλα.
• Pearl Jam – «Gigaton»
Οι θρύλοι του ροκ του Σιάτλ επιστρέφουν για να αποδείξουν πως τα επτά χρόνια αναμονής μάλλον άξιζαν τον κόπο. Στην εποχή που το μουσικό είδος το οποίο εκπροσωπούν, μοιάζει να εξοστρακίζεται όλο και περισσότερο στις παρυφές της βιομηχανίας, αυτοί δημιουργούν έναν αρτιότατο δίσκο· όχι πρωτότυπο ούτε γεμάτο με αξέχαστες επιτυχίες, αλλά σοβαρό, συγκροτημένο και ειλικρινή. Ο Εντι Βέντερ, από τις πιο χαρακτηριστικές φωνές της ροκ μυθολογίας, τραγουδά με το ίδιο πάθος πάνω σε μελωδίες και «γκάζια» τέλεια υπολογισμένα, χωρίς υπερβολικές φιοριτούρες. Κορυφαίες ίσως στιγμές τα «Superblood Wolfmoon» και «Quick Escape».
• The Strokes – «The New Abnormal»
Αλλη μία αμερικανική μπάντα, του πιο... σοφτ αυτή τη φορά ροκ, κυκλοφορεί καινούργια δουλειά, κινούμενη σε γνώριμα μονοπάτια. Ο Τζούλιαν Καζαμπλάνκας και η παρέα του βάζουν ένα έργο του Ζαν-Μισέλ Μπασκιά στο εξώφυλλο, προετοιμάζοντας ίσως για κάτι επαναστατικό, το οποίο όμως δεν έρχεται ποτέ. Αντιθέτως, εδώ έχουμε μια όμορφη συλλογή τραγουδιών, ως επί το πλείστον προσεγμένων και σε κάποιες περιπτώσεις («Eternal Summer») απολαυστικών.
Οι Στόουνς
Μπήκαν στη λίστα τελευταίοι, ωστόσο, λόγω παλαιότητας ας αναφερθούν πρώτοι: οι Rolling Stones κυκλοφόρησαν την Πέμπτη το κομμάτι «Living in a ghost town», με αναφορές σε ιεροκήρυκες, φιλανθρωπικές οργανώσεις, πολιτικούς αλλά και στη ζωή που πλέον μοιάζει ετοιμόρροπη.
Κατά μία έννοια το ύφος τους ήταν το αντίθετο από την αισιόδοξη μπαλάντα «Let your love be known» που έγραψε ο Bono (με στίχους όπως «δεν μπορείς να αγγίξεις αλλά μπορείς να τραγουδήσεις») ή από το επίσης ελπιδοφόρο «Better days» των Aμερικανών OneRepublic.
Το είδος της ραπ ανταποκρίθηκε με κομμάτια όπως το «Coronavirus» του DJ iMarkkeyz, που μαζί με όλες τις αντίστοιχες κυκλοφορίες της εποχής ταξινομήθηκε στο νέο είδος της «pandemic pop». Η Ελλάδα δεν έμεινε χωρίς τραγούδια για τον κορωνοϊό.
Σταχυολογώντας, ο B.D. Foxmoor μίλησε για τον «ιό του τρόμου και τον τρόμο του ιού» σε ένα κομμάτι με τίτλο «Ω γλυκύ μου έαρ (σε καραντίνα)», ενώ ο The Boy, στο άλμπουμ «Αντιλόπη», είχε στίχους σαν τον παρακάτω: «όταν μετρήσουμε πόσοι μείναμε πίσω, θα πούμε ένα αχ και θα πάρουμε το δρόμο για το κοντινότερο μπαρ».
Από την αστική λιακάδα στους καρσιλαμάδες
Φαίνεται πως μερικές ελληνικές κυκλοφορίες των ημερών της καραντίνας χαρακτηρίζονται εκ των πραγμάτων και από τεχνολογικές καινοτομίες. Μια ιδιαιτερότητα λ.χ. του άλμπουμ «ΕΣΟΡίΑ» της Μαρίας Παπαγεωργίου και του Σταύρου Ρουμελιώτη, είναι ότι κυκλοφόρησε στα social media σταδιακά· κάθε ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας απελευθερωνόταν κι ένα κομμάτι.
Ενα δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο έχει να κάνει με τις διασκευές που το αποτελούν και περιλαμβάνουν αγγλικά τραγούδια του 17ου αιώνα, συνθέσεις ενός Μαλινέζου τραγουδοποιού, πολωνικά συμφωνικά έργα ή επιτυχίες των Radiohead και της Bjork. Η Παπαγεωργίου και ο Ρουμελιώτης τα ηχογράφησαν έκαστος από το σπίτι τους, όμως το ωραιότερο είναι η μελαγχολική προσδοκία που αποπνέουν: σαν προσευχές εντός ενός εγκλεισμού, όμοιου με το εξίσου αρνητικό ισοδύναμο μιας εξορίας.
Σε ύφος πιο ηλεκτρονικό και χορευτικό, δεν είναι βέβαιο αν ο Μιχάλης Δέλτα είχε κατά νουν κάποιον κινησιολογικό εξορκισμό της απομόνωσης, όταν στα μέσα Απριλίου κυκλοφορούσε ψηφιακά το EP με τίτλο «Higher Frequencies» (Inner Ear). Παρά τους ανεβασμένους ρυθμούς και τα ηχηρά breakbeats (ή ακριβώς εξαιτίας τους), τα νέα κομμάτια του φωτίζονται από εκείνη την αστική λιακάδα που τόσο έχει λείψει σε μερικούς από εμάς, ενώ για τον ίδιο, η εμπειρία της δημιουργίας ήταν, όπως αναφέρεται στο συνοδευτικό σημείωμα, «μια εκστατική εμπειρία ενδυνάμωσης».
Αρκετά χιλιόμετρα μακριά από τη μητρόπολη, στο χωριό Ορμένιο, σημείο συνάντησης Ελλάδας, Τουρκίας και Βουλγαρίας, που χαρίζει το όνομά του και στον τελευταίο δίσκο της Εβρίτικης Ζυγιάς, η θρακιώτικη μουσική αναδεικνύει όλο το ψυχεδελικό εντέλει φάσμα της, τουλάχιστον όταν φιλτράρεται μέσα από τα συνθεσάιζερ μιας γενιάς που όχι μόνο δεν φοβάται την παράδοση, αλλά και την εμπλουτίζει ξεσηκωτικά: το «Ορμένιον» (Teranga Beat) έχει καρσιλαμάδες, σκοπούς της αγάπης αλλά και πρωτότυπες συνθέσεις, ικανές να στήσουν γλέντι ακόμα και στο πιο μικρό σαλόνι.
Μιλώντας για ατρόμητες γενιές, το πρόσφατο «Youth of Dissent» των Κορίνθιων 1000mods (κυκλοφορεί από την Ouga Booga and the Mighty Oug) κρατάει ψηλά το λάβαρο του σκληρού ήχου και ειδικά του stoner ιδιώματος, που για κάποιο λόγο στην Ελλάδα ευδοκιμεί. Τα grunge περάσματα δεν λείπουν (αν δεν αφθονούν), με το τελικό αποτέλεσμα, ηχογραφημένο παρακαλώ στο Σιάτλ, να αποτελεί μια σύζευξη από εκείνες που είχαν πετύχει μπάντες όπως οι Soundgarden και οι Smashing Pumpkins.
Για το τέλος, ένα ιδιόφωνο που ονομάζεται μεν μουσικό πριόνι, όμως ο αιθέριος ήχος του, όμοιος λες με τη φωνή των σειρήνων, μαλακώνει και την πιο σκληρή καρδιά. Σε αυτό το όργανο διαπρέπει ο Νίκος Γιούσεφ και με αυτό συνόδευσε την Ειρήνη Τηνιακού (πιάνο) και τον Γιώργο Κατσάνο (Mini Moog συνθεσάιζερ) στις συναυλίες που έδωσαν πέρυσι στο Μέγαρο Μουσικής. Το αποτέλεσμα, επαυξημένο με κομμάτια Μπαχ, Σούμπερτ αλλά και Νίκου Σκαλκώτα, κυκλοφόρησε στα μέσα Μαρτίου με τίτλο «Adagios from the underground», από την Underflow Records.
