ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Οι ΑΒΒΑ κατακτούν τη Eurovision

Η περίπτωση των ΑΒΒΑ ανήκει στο πάνθεον των πρώτων, των ξεχωριστών

Kathimerini.gr

ΤΟΥ ΞΕΝΟΦΩΝ ΡΑΡΑΚΟΣ 

Αν θελήσει κανείς να αναζητήσει τι είναι αυτό που έκανε τους ΑΒΒΑ ένα από τα δημοφιλέστερα συγκροτήματα της ποπ ιστορίας, μάλλον δεν θα εντοπίσει κάποια μουσική καινοτομία, ούτε πειραματισμούς που να εντυπωσιάζουν ή ακόμα, συνεργασίες που να εκπλήσσουν και παρασκήνιο που να προκαλεί. Τα δύο ζευγάρια από τη Σουηδία με την αστραφτερή εικόνα και τα φωτεινά χαμόγελά τους, δεν έκαναν τίποτε περισσότερο από το να εκπληρώσουν τον βασικό κανόνα της ποπ. Τα τραγούδια τους να μπορούν να αφορούν το ευρύ κοινό. Να συντροφεύουν, να εκφράζουν τα συναισθήματα, να τραγουδιούνται. Και αυτό συμβαίνει για πάνω από σαράντα χρόνια τώρα.

Η περίπτωση των ΑΒΒΑ ανήκει στο πάνθεον των πρώτων, των ξεχωριστών. Αν υπάρχει ένα μυστικό για αυτήν την επιτυχία, αυτό δεν είναι άλλο από το ταλέντο τους να δημιουργήσουν τραγούδια-διαμάντια που έχουν στον πυρήνα τους σπάνιες μελωδίες που αγαπήθηκαν από τον κόσμο και εκτιμήθηκαν από τη μουσική κοινότητα. Η βραδιά της Eurovision στο Μπράιτον της Βρετανίας στις 6 Απριλίου 1974 τους χάρισε το πρώτο βραβείο, αλλά η πορεία τους είχε αρχίσει πιο νωρίς, και η επιτυχία τούς συνάντησε αργότερα.

Ανατροπή των δεδομένων και θρίαμβος στο Μπράιτον

Eurovision διοργανώθηκε πρώτη φορά το 1957 από τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία και τη Βρετανία που μέχρι και σήμερα ως ιδρυτικά μέλη παίρνουν μέρος χωρίς προκριματικά. Το τραγούδι που φιλοξενήθηκε από την αρχή ήταν αυτό που αποκαλούμε «ελαφρό», και ήταν ελάχιστες οι φορές που κάποιες περιπτώσεις παρεξέκλιναν ελαφρώς από τον κανόνα, αφού οι περισσότεροι συμμετέχοντες έμοιαζαν να μην έχουν επαφή με την εξέλιξη της ποπ μουσικής. Ο ευρωπαϊκός διαγωνισμός μέσα στα χρόνια άρχισε να αποκτά φήμη και φανατικό κοινό και σιγά σιγά να διευρύνεται. Οι ΑΒΒΑ από τη Σουηδία ήρθαν εκείνη τη χρονιά να ανατρέψουν τα ισχύοντα. Οι Benny Andersson, Agnetha Fältskog, Anni-Frid Lyngstad και Björn Ulvaeus πριν ακόμη βαφτιστούν με το όνομα που τους χάρισε τη δόξα, είχαν προσπαθήσει ξανά να λάβουν μέρος στον διαγωνισμό, χωρίς να καταφέρουν να προκριθούν στη χώρα τους. Το 1974, όμως, ήταν η χρονιά τους! Ξεκίνησαν από την πατρίδα τους με το «Waterloo», ένα ρυθμικό τραγούδι που ήταν πιο κοντά στον ήχο της εποχής και σίγουρα πολύ διαφορετικό από τα άλλα του διαγωνισμού.

Και, βέβαια, δεν ήταν μόνο αυτό. Οι ΑΒΒΑ έφεραν στη Eurovision και την ενδυματολογική ανατροπή, με κουστούμια πολύχρωμα, εντυπωσιακά και χαριτωμένα κιτς, με προφανείς επιρροές από τη σκηνή του βρετανικού Glam Rock! Ο Björn, σχολιάζοντας την εμφάνισή τους, είπε ότι ακόμα κι αν δεν κερδίζαμε, σίγουρα θα μας θυμούνταν για τα κουστούμια μας. Ακόμη και ο διευθυντής της ορχήστρας φορούσε καπέλο αλά Ναπολέων! Ετσι μπορούμε άνετα να τους θεωρήσουμε υπαίτιους για τις διάφορες ακρότητες των οποίων είμαστε μάρτυρες στον τομέα αυτό, όλα τα χρόνια μέχρι σήμερα.

Να σημειώσουμε για την ιστορία ότι η Ελλάδα δεν έδωσε καμία ψήφο στην παρέα των Σουηδών, ούτε και η Βρετανία που αργότερα τους λάτρεψε. Ισως είναι η πρώτη φορά στην περίπτωση των ΑΒΒΑ που η αναφορά στο Βατερλώ, να μη σημαίνει την ήττα και την καταστροφή, αλλά τον θρίαμβο. Τόσο για εκείνη τη βραδιά στο Μπράιτον όσο και την ένδοξη καριέρα που ωστόσο, άργησε λίγο να φανεί.

Παράλληλες πορείες στη ζωή και στην τέχνη

Ο Björn Kristian Ulvaeus γεννήθηκε το 1945 και από τα νεανικά του χρόνια συμμετείχε σε διάφορα συγκροτήματα παίζοντας κιθάρα και συνθέτοντας. Με το σχήμα των Hootenanny Singers γνώρισε μεγάλες επιτυχίες στη Σουηδία, και εκείνη την περίοδο –μέσα της δεκαετίας του ’60– συνάντησε τον πιανίστα Benny Andersson γεννημένο το 1946 και μέλος της μπάντας Hep Stars. Οι δύο μουσικοί βρήκαν κοινό έδαφος στο ενδιαφέρον τους για τη σύνθεση, και σύντομα δημιούργησαν τα πρώτα τους τραγούδια για τους Hep Stars, που έγιναν επιτυχίες. Το 1969 έκαναν την πρώτη απόπειρα για τη Eurovision, γράφοντας για το ίδιο συγκρότημα αλλά δεν τα κατάφεραν. Τότε έκαναν και το πρώτο τραγούδι που ερμήνευσαν ως ντουέτο, το «She’s my kind of gir» χωρίς να τραβήξουν την προσοχή.

O Bjorn Ulvaeus στην πίστα του Χόκενχαϊμ με τον οδηγό ράλι Slim Borgudd, το αυτοκίνητο του οποίου είχε σπόνσορα τους ΑΒΒΑ.

Ανάλογη δραστηριότητα είχαν και τα δύο κορίτσια. Η Agnetha Åse Fältskog γεννήθηκε το 1950 και από τα παιδικά της χρόνια αγάπησε τη μουσική, συνθέτοντας μάλιστα δικές της μελωδίες στα 6 της χρόνια. Στην εφηβεία της είχε αποφασίσει κιόλας τι θα κάνει στη ζωή της. Το 1968 είχε γνωρίσει ήδη τις πρώτες της επιτυχίες, ενώ μέχρι το 1972 είχε ηχογραφήσει τέσσερα προσωπικά άλμπουμ, κυρίως με δικά της τραγούδια. Η καστανή Anni- Frid Lyngstad γεννήθηκε το 1945 από Νορβηγή μητέρα και Γερμανό πατέρα. Μεγάλωσε όμως στη Σουηδία.

Σε μια τηλεοπτική εκπομπή το 1969 ο Björn γνωρίστηκε με την Anni-Frid. Παντρεύτηκαν δύο χρόνια αργότερα. Παράλληλα, συνδέθηκαν η Agnetha με τον Benny με τον γάμο τους να γίνεται μόλις το 1978. Από τη στιγμή που σχηματίστηκαν ατύπως οι ΑΒΒΑ, τα δύο ζευγάρια βοηθούνταν μεταξύ τους στις δισκογραφικές τους δράσεις. Η πρώτη τους κοινή εμφάνιση σε αυτή τη φάση έγινε επί κυπριακού εδάφους. Το καλοκαίρι του 1970, ενώ βρίσκονταν σε διακοπές στο νησί, χρειάστηκε απρόοπτα να τραγουδήσουν όλοι μαζί μπροστά σε στρατιώτες των Ηνωμένων Εθνών! Ωστόσο, η πρώτη επίσημη συνάντηση των τεσσάρων έγινε με το πρώτο άλμπουμ «Ring Ring» το 1972 με τα ονόματά τους Björn Benny Agnetha & Anni-Frid. Το ομώνυμο τραγούδι έγινε επιτυχία και εκτός Σουηδίας, ενώ στην αγγλική του εκδοχή συνέβαλε στους στίχους και ο Neil Sedaka. Η μελωδική φλέβα των Ulvaeus - Andersson γίνεται αμέσως αντιληπτή, ενώ είναι φανερή η επιρροή της φολκ μουσικής στη σύνθεση και στον ήχο. Ασφαλώς οι σοπράνο και μέτζο σοπράνο φωνές των κοριτσιών δίνουν τη μοναδική ταυτότητα στο συγκρότημα. Το επόμενο που απασχόλησε την μπάντα και τον μάνατζέρ τους Stig Anderson ήταν το όνομα. Η λύση ήταν μάλλον εύκολη, με το να σχηματίζεται το ΑΒΒΑ από τα αρχικά των μικρών ονομάτων των μελών, αποζημιώνοντας για τη χρήση του μια σουηδική κονσερβοποιία θαλασσινών που είχε ακριβώς αυτό το όνομα. Στο τέλος του 1973 ήταν πια επισήμως οι ΑΒΒΑ.

Παγκόσμια καθιέρωση με το «Mamma Μia»

Αντίθετα με ό,τι θα νόμιζε κανείς, η νίκη στη Eurovision και οι πρωτιές του «Waterloo» στη Βρετανία και σε εννέα ευρωπαϊκές χώρες δεν καθιέρωσαν το συγκρότημα. Τα επόμενα τραγούδια «So long και I do I do I do I do» δεν βρήκαν την αναμενόμενη ανταπόκριση, τουλάχιστον στη Βρετανία. Πολλοί κατέταξαν τότε τους ΑΒΒΑ στην κατηγορία των «One hit wonders». Εως που έφτασε το «Mamma Μia» και ο δρόμος για τη δόξα άνοιξε! Την πενταετία 1975-1980 οι ΑΒΒΑ κυριάρχησαν στη μουσική σκηνή παγκοσμίως με μια αλληλουχία καταπληκτικών τραγουδιών. Απέκτησαν φανατικούς φίλους σε κάθε κατηγορία τραγουδιού. Από τη Madonna έως τους Sex Pistols. Οι Erasure είναι ένα από τα συγκροτήματα που συνέβαλαν στον μύθο τους, σαράντα χρόνια μετά τη διάλυσή τους, διασκευάζοντας με μεγάλη επιτυχία τραγούδια τους. Πολλά ακόμη Tribute Bands όπως ονομάζονται, περιοδεύουν για χρόνια διατηρώντας στην επικαιρότητα τους Fab Four Σουηδούς. Το συγκρότημα με πωλήσεις 300 εκατομμυρίων δίσκων λέγεται ότι εκείνη την εποχή έφερε περισσότερα έσοδα στη χώρα του ακόμα και από την αυτοκινητοβιομηχανία της.

Το μιούζικαλ Mamma Μia, που βασίζεται στα τραγούδια των ΑΒΒΑ, τόσο στη θεατρική όσο και στην κινηματογραφική εκδοχή έχει σπάσει τα ταμεία διεθνώς.

Η αγάπη για τους ΑΒΒΑ είναι μεγάλη και στη χώρα μας, και, όπως φάνηκε και οι ίδιοι την ξεχωρίζουν αφού την επέλεξαν ως τόπο που εκτυλίσσεται η ιστορία του υπερεπιτυχημένου μιούζικαλ «Mamma Mia». Αλλωστε, σε ελληνικό νησί γυρίστηκε και η ομώνυμη ταινία, μία από τις πιο επιτυχημένες όλων των εποχών στη Βρετανία, που έμοιαζε να είναι η βάση τους. Τα πάντα, όμως, είχαν βάση τη Σουηδία, όπου ίδρυσαν την εταιρεία τους και έκτισαν το Polar, ένα υψηλών προδιαγραφών στούντιο που φιλοξένησε καλλιτέχνες όπως οι Led Zeppelin και οι Genesis. Ισως σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου δεν αγαπήθηκαν τόσο όσο στην Αυστραλία! Είναι χαρακτηριστικό ότι εκείνη την εποχή στο μάθημα μουσικής στα σχολεία, τα παιδιά διδάσκονταν τραγούδια τους! Μόνο στις ΗΠΑ θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν σχετικά πιο περιορισμένη η απήχησή τους, με μεγαλύτερη επιτυχία τους το Νo 1 «Dancing Queen».

Mουσικός θησαυρός που αντέχει στον χρόνο

Από άλμπουμ σε άλμπουμ οι ΑΒΒΑ εξέλιξαν τη μουσική και τον ήχο τους ακολουθώντας πιο σύνθετους δρόμους. Το υπέροχο «Visitors» του 1981 έμελλε να ολοκληρώσει αυτή την υπέροχη διαδρομή. Προς το τέλος της δεκαετίας οι συζυγικές σχέσεις των ζευγαριών άρχισαν να διαταράσσονται και τα συναισθήματα του χωρισμού να αποτυπώνονται σε αριστουργήματα σαν το «The Winner Takes It All». Οι γάμος για τους Björn και Agnetha που είχαν αποκτήσει μια κόρη, διαλύθηκε το 1978, και για τους Benny και Frida το 1981. Ετσι ανακοίνωσαν ότι είχαν ανάγκη ενός διαλείμματος. Την περίοδο αυτή τα κορίτσια ηχογράφησαν προσωπικά άλμπουμ, ενώ οι δύο άνδρες ανταποκρίθηκαν στην πρόταση να συνθέσουν ένα μιούζικαλ, το Chess, σε στίχους του Tim Rice, συνεργάτη του Andrew Loyd Webber. Κάπως έτσι, πολιτισμένα και… σουηδικά, γράφτηκε το τέλος για ένα από τα σπουδαιότερα συγκροτήματα της ποπ ιστορίας. Τα τραγούδια τους αντέχουν μπροστά στον πιο αυστηρό κριτή, τον χρόνο, και αποκαλύπτουν ακόμη και σήμερα τις αρετές τους, σαν το ουράνιο I Have A Dream, αναφορά στον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ή στο αντιφασιστικό The Piper.

9 Ιανουαρίου 1979. Οι ABBA δίνουν συναυλία ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στο πλαίσιο της ειδικής εκπομπής του NBC για τη UNICEF.

Oι ABBA που πάντα σώζουν τα πάρτι, διαφύλαξαν με αξιοπρέπεια και σεβασμό τον μουσικό θησαυρό τους, αρνούμενοι ακόμα και αστρονομικά ποσά για επανασύνδεση, προσδίδοντας περισσότερη αίγλη στον μύθο τους, περιμένοντας την επόμενη γενιά ακροατών.

* Ο κ. Ξενοφών Ραράκος είναι μουσικός παραγωγός.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

 

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Μουσική: Τελευταία Ενημέρωση

X