Του Απόστολου Κουρουπάκη
Μετά από ψηφοφορία των ευρωβουλευτών την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο, το βραβείο κινηματογράφου Lux του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έλαβε η ταινία «Υπάρχει Θεός, το όνομά της είναι Πετρούνια» συμπαραγωγής Βόρειας Μακεδονίας, Βελγίου, Σλοβενίας, Γαλλίας, Κροατίας, σε σκηνοθεσία Teona Strugar Mitevska. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας ανακοινώθηκε σήμερα, από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι, σε ειδική συνεδρίαση της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου.
Ο κ. Σασόλι, στην εναρκτήρια ομιλία του είπε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απονέμει για 13η χρονιά με και ότι ο κινηματογράφος είναι κλειδί που ανοίγει τις πόρτες της κατανόησης. Άλλωστε, πρόσθεσε, ανέκαθεν ο κινηματογράφος περίγραφε λεπτομέρειες της κοινωνίας μας. Συγκεκριμένα, ο κ. Σασόλι ανέφερε: «Δεν είναι πάντα εύκολο να διαχειριζόμαστε την πολυπλοκότητα της δουλειάς μας σε συνδυασμό με τις τεχνικές πτυχές των κοινοβουλευτικών μας δραστηριοτήτων. Πρέπει να μπορούμε και να επικοινωνούμε τα συναισθήματά μας και να χρησιμοποιούμε νέους τρόπους επικοινωνίας. Το Βραβείο LUX αποτελεί ένα εξαιρετικό εργαλείο σε αυτήν την προσπάθεια», σημειώνοντας ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το μόνο Κοινοβούλιο στον κόσμο που απονέμει κινηματογραφικό βραβείο», σημειώνοντας, «Ας είμαστε υπερήφανοι γι’ αυτό» και έκλεισε λέγοντας: «Ζήτω η ελευθερία της έκφρασης, ζήτω ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος, ζήτω το Βραβείο LUX».
Η σκηνοθέτρια της ταινίας σημείωσε ότι η βράβευση της ταινίας της είναι μία εξαίρετη στιγμή για την ίδια, αλλά και για τους συνεργάτες της. «Η Πετρούνια είναι μία τολμηρή, ζωηρή, γενναία γυναίκα, διότι αγωνίστηκε για τη δικαιοσύνη» και συμπλήρωσε «Πάντα οι πολιτικοί μού λένε ότι οι ταινίες μου είναι πολιτικές, εμένα όμως με ενδιαφέρουν τα κοινωνικά θέματα, πώς θα μιλήσουμε για το μέλλον, αν δεν μιλήσουμε για τα προβλήματα των κοινωνιών μας» και έκλεισε τη σύντομη ομιλία της λέγοντας: «Είμαι γυναίκα, είμαι από τη Βόρεια Μακεδονία και είμαι Ευρωπαία, πιστεύω στη συμπερίληψη και όχι στους αποκλεισμούς. Το μέλλον βρίσκεται στην αλληλεγγύη».
Οι τρεις ταινίες που διαγωνίστηκαν φέτος είχαν βασικά θέματα, που απασχολούν κατά κόρον την Ευρώπη, όπως ο εθνικισμός, η μετανάστευση και το περιβάλλον.
Τα άλλα δύο υποψήφια φιλμ που έφτασαν στην τελική φάση το 2019 ήταν το ντοκιμαντέρ «Cold Case Hammarskjöld», του Δανού σκηνοθέτη Mads Brügger σε συμπαραγωγή Δανίας, Νορβηγίας, Σουηδίας, Βελγίου, και «Ο έκπτωτος» του Rodrigo Sorogoyen, μια γαλλο-ισπανική συμπαραγωγή.
Το βραβείο LUX
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θέλοντας να συμμετέχει ενεργά στην προώθηση της πολιτισμικής και γλωσσικής πολυμορφίας από το 2007 καθιέρωσε το Κινηματογραφικό Βραβείο LUX, το οποίο απονέμεται κάθε χρόνο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το Κινηματογραφικό Βραβείο LUX επιδιώκει δύο βασικούς στόχους, να ενισχύσει την κυκλοφορία ευρωπαϊκών ταινιών σε ολόκληρη την Ευρώπη και να δώσει έναυσμα για προβληματισμό και συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο πάνω σε κοινωνικά θέματα μείζονος σημασίας. Οι τρεις ταινίες που θα επιλεγούν ως φιναλίστ θα προωθηθούν για προβολές σε όλες τις χώρες της Ένωσης (Κινηματογραφικές Ημέρες LUX (Lux Film Days) και έχουν υποτιτλιστεί στις 24 επίσημες γλώσσες της Ε.Ε.
Οι τρεις φιναλίστ
«Cold Case Hammarskjöld»
Η ταινία «Cold Case Hammarskjöld» φέρνει ξανά στο προσκήνιο τον ανεξήγητο θάνατο του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Νταγκ Χάμαρσκελντ στις 18 Σεπτεμβρίου 1961: Το αεροπλάνο του συνετρίβη υπό μυστηριώδεις συνθήκες καθώς αυτός ετοιμαζόταν να συναντήσει τον Μόιζε Τσόμπε, ηγέτη της επαναστατημένης επαρχίας Κατάνγκα που μόλις είχε κηρύξει την ανεξαρτησία της από το Κονγκό. Ο Χάμαρσκελντ ήλπιζε να επιλύσει μια σύγκρουση στην οποία διακυβεύονταν τεράστια συμφέροντα και να πείσει την Κατάνγκα —η οποία υποστηριζόταν τότε από την Union Minière, πανίσχυρη βελγική εταιρεία με σημαντικά οικονομικά συμφέροντα στην Αφρική— να επανενταχθεί στο ανεξάρτητο Κονγκό. Πάνω από μισό αιώνα αργότερα ο δανός δημοσιογράφος και σκηνοθέτης Mads Brügger αποφάσισε να εξετάσει την υπόθεση με τη βοήθεια του σουηδού ερασιτέχνη ερευνητή Göran Björkdahl. Η ταινία του Mads Brügger καλύπτει όλες τις φάσεις της έρευνας —από την ταυτοποίηση των ατόμων που ενεπλάκησαν τότε μέχρι τις προσπάθειες για τον εντοπισμό μαρτύρων και τις συνεντεύξεις με αυτούς, την αναζήτηση του χώρου συντριβής για την εξεύρεση θραυσμάτων από το αεροσκάφος που είχαν θαφτεί στο έδαφος, καθώς και την ανάλυση και διασταύρωση πληροφοριών από διάφορα έγγραφα— που τελικά οδήγησε τους δύο άνδρες στα ίχνη μιας παράνομης παραστρατιωτικής οργάνωσης υποστηρικτών της υπεροχής της λευκής φυλής με έδρα τη Νότια Αφρική, που ενδέχεται να είχε εμπλακεί στη δολοφονία του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ. Παρακολουθούμε τους ερευνητές καθώς αποκαλύπτουν άλλα, σχεδόν αδιανόητα εγκλήματα.
«Υπάρχει Θεός, το όνομα της είναι Πετρούνια»
Η Πετρούνια είναι 32 ετών, άνεργη και ζει με τους γονείς της στην πόλη Στιπ (Βόρεια Μακεδονία). Επιστρέφοντας από συνέντευξη για δουλειά που δεν πήγε καλά, καταλήγει σε μια θρησκευτική γιορτή, κατά τη διάρκεια της οποίας νέοι από όλη τη χώρα ανταγωνίζονται για το ποιος θα πιάσει πρώτος τον σταυρό που πετάει στο ποτάμι ο ιερέας· εκείνος που θα τα καταφέρει θα έχει καλή τύχη και ευημερία για όλη τη χρονιά. Χωρίς να το σκεφτεί καν, η Πετρούνια βουτάει στο νερό και πιάνει πρώτη τον σταυρό. Η αδιαμφισβήτητη νίκη της προκαλεί ωστόσο σύγχυση στην κοινότητα, καθώς ο αγώνας για τον σταυρό είναι μόνο για άνδρες. Πώς θα μπορέσουν η Εκκλησία και η κοινωνία στο σύνολό της να λύσουν το ζήτημα;
«The Realm», «Ο Έκπτωτος»
Ο τοπικός πολιτικός Μανουέλ Λόπεθ Βιδάλ είναι ανερχόμενος αστέρας. Καλοντυμένος, ευπαρουσίαστος και φιλόδοξος, φαίνεται αποφασισμένος να κληρονομήσει το χρίσμα του ηγέτη της περιοχής. Η πορεία του προς την κορυφή σταματάει απότομα, ωστόσο, όταν ξεσπάει σκάνδαλο διαφθοράς στο οποίο εμπλέκεται και ο ίδιος. Μέσα στον καταιγισμό των αποκαλύψεων, το κόμμα του Μανουέλ (το οποίο ποτέ δεν κατονομάζεται, ούτε και αναφέρεται η θέση του στο πολιτικό φάσμα) αποφασίζει να ξεφορτωθεί τα «βαρίδια». Ο Μανουέλ είναι σε αδιέξοδο: ενώ περίμενε το λιγότερο σιωπηρή υποστήριξη από τους συναδέλφους του στο κόμμα, βρίσκεται τελικά απομονωμένος και προσπαθεί να προστατεύσει τον εαυτό του απειλώντας να αποκαλύψει σε όλο τους το μέγεθος τις σκοτεινές συναλλαγές που σπιλώνουν το κόμμα. Ο «Έκπτωτος» είναι ένα πολιτικό θρίλερ που πραγματεύεται τη διαφθορά η οποία διαβρώνει τον κόσμο της πολιτικής. Αναλύει το θέμα πέρα από την επιφάνεια και δείχνει πόσο βαθιά είναι η σήψη, θεωρούμενη σχεδόν ως κάτι αυτονόητο, καθώς άνδρες και γυναίκες πιστεύουν ακράδαντα ότι ορισμένες μορφές συμπεριφοράς είναι απολύτως φυσιολογικές. Ο Antonio de la Torre είναι έξοχος στον ρόλο του απελπισμένου άνδρα που έχει αποφασίσει να μην πληρώσει το τίμημα της ματαιοδοξίας του.
