Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η ηθοποιός/περφόρμερ και θεατροπαιδαγωγός Νάγια Τ. Καρακώστα έχει ξεκινήσει μια πολύ ενδιαφέρουσα αναζήτηση και μαζί με τη σκηνοθέτρια Ελένη Αναστασίου θέτουν στη δημόσια σφαίρα θέματα, όπως είναι το γυναικείο σώμα και ζητήματα ταμπού γι’ αυτό. Η δουλειά τους και η έρευνά τους παρουσιάστηκε με την παράσταση «Under/pants. part 1» τον περασμένο Μάρτιο, όπου η Νάγια μίλησε για τα γυναικεία σώματα, την αυτοδιάθεση και τις απολαύσεις αυτών μέσα από τις πρακτικές του Θεάτρου Ντοκουμέντο. Η νέα περφορμανς-ντοκουμέντο «Hymen» που θα παρουσιαστεί στο Θέατρο Πόλης – ΟΠΑΠ στο πλαίσιο του Nicosia POP UP Festival τη Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου αποτελεί την τελική παρουσίαση της έρευνας που έγινε κατά τη διάρκεια του προγράμματος φιλοξενίας και καλλιτεχνικής ανάπτυξης «Moving the New» στη Στέγη Χορού Λεμεσού. Το «Hymen», με το υλικό που προήλθε από βιωματικά εργαστήρια/ workshop, εξερευνά πώς η αφήγηση του πραγματικού μετουσιώνεται και δημιουργεί ένα γυναικείο συλλογικό σώμα.
Ρώτησα τη Νάγια «τι ορίζεται ως γυναικείο σώμα;»... άραγε δεν είναι πια ξεκάθαρο;
«“Τζαι στα 60 μου εννά μου αφαιρέσουν την μήτρα γιατί ήβραν μου ινομύωμα.
Είμαι ακόμα γυναίκα;”. Ένα γυναικείο σώμα δεν ορίζεται. Και όσο υπάρχουν νόρμες, πρέπει να τις σπάμε. Ένα γυναικείο σώμα ταυτοποιείται και εκφράζεται με πολλούς τρόπους» μου απαντά και αμέσως προχωρώ στη θέση-δήλωση ότι είναι λογικό σε μία κοινωνία πατριαρχική να έχει επικρατήσει η ενοχή προς το γυναικείο σώμα, όπως το είχαμε ξανασυζητήσει και παλαιότερα... πώς καταπολεμούνται όμως αυτές οι ενοχές; Η Νάγια απάντησε δίχως κανένα δισταγμό: «Τίποτα δεν θα έπρεπε να είναι λογικό ή αποδεκτό! Θα σου απαντήσω όμως με ένα προσωπικό βίωμα. Εδώ και χρόνια, όπως είχα αναφέρει, όχι μόνο ντρεπόμουνα να πω ότι αυνανίζομαι, μα πίστευα ότι μόνο εγώ το έκανα και πως κάτι δεν πήγαινε καλά μ’ εμένα. Στην πορεία έμαθα πως δεν είμαι μόνη και δεν είμαι η μόνη. Μέσα απ’ όλη αυτή τη διαδικασία των δύο αυτών σχεδόν χρόνων, μίλησα, άκουσα και αλληλομοιράστηκα ιστορίες. Ιστορίες για όλα όσα δεν τολμάμε να πούμε. Είναι συγκινητική η κάθε στιγμή –και αυτό το είπα και το ξαναλέω– που ακούγονται εκείνα τα “τζαι εγώ” που μας κάνουν να αντιλαμβανόμαστε πως δεν είμαστε μόν@. Είναι με όλα αυτά τα “τζαι εγώ” που δόθηκε ορατότητα σε περιπτώσεις βίας και κακοποίησης. Είναι με όλα αυτά τα “τζαι εγώ” που σπάμε τις σιωπές και ενοχές μας».
Μ’ ενδιαφέρει να μάθω την απόσταση που καλύφθηκε από το «Under/pants part 1» μέχρι το «Hymen»... Ποιες ήταν οι προκλήσεις σε αυτό το ταξίδι των σωμάτων, Νάγια; «“Αυνανίζεσαι; Παύση. Γέλιο. Ανάσα. Πάμε”. Αυτά ήταν τα πρώτα τρία δευτερόλεπτα κάθε συνέντευξης για το «Under/pants part 1». Μέχρι την περφόρμανς-ντοκουμέντο «Hymen» θα ερχόντουσαν πολλά τέτοια πρώτα τρία δευτερόλεπτα. Δευτερόλεπτα όχι μόνο για τον αυνανισμό, μα και για τα σώματά μας και για όσα κουβαλάμε. Δευτερόλεπτα τα οποία μετατράπηκαν σε λεπτά, ώρες, μέρες, μήνες. Και ναι, σχεδόν δύο χρόνια πια. Προς όλες αυτές τις γυναίκες που ήταν και είναι μέρος όλων αυτών των δευτερολέπτων: Σας ευχαριστώ, μία προς μία, ξανά και ξανά και ξανά! Και όσα ευχαριστώ και αν πω, δεν είναι θα είναι ποτέ αρκετά. Και όχι, δεν υπήρχε καμία πρόκληση, Αποστόλη. Μόνο προσκλήσεις υπήρχαν. Προσκλήσεις εμπιστοσύνης, μοιράσματος, παιχνιδιού, αλληλεγγύης, αλήθειας. Μόνο προσκλήσεις από και προς αυτές τις γυναίκες. Τίποτα άλλωστε δεν είναι προκλητικό σε ένα σώμα. Και φυσικά δεν μπορώ να παραλείψω ονομαστικά το πρώτο ευχαριστώ στην Ελένη Αναστασίου για το κάθε “ναι” της στις τρελές ιδέες μου. Σε ευχαριστώ, φίλη!».
Είχα την ανάγκη να μιλήσω
Ποια είναι τα συμπεράσματά σου, Νάγια, μετά το «Under/pants part 1» και τώρα με το «Hymen», ρωτάω και πάλι χωρίς δεύτερη σκέψη μου λέει: «Δεν έχω προβεί σε κάποιο συμπέρασμα. Ξέρω μόνο πως όλο αυτό ξεκίνησε γιατί είχα την ανάγκη να μιλήσω. Για εμένα και για το σώμα μου. Όσο περνάει ο καιρός αντιλαμβάνομαι και βεβαιώνομαι πως δεν είμαι η μόνη που έχει αυτήν την ανάγκη. Διεκδικούμε φωνή και έχουμε την ανάγκη να μιλήσουμε και να μοιραστούμε πράγματα που όχι μόνο μας έμαθαν πως δεν πρέπει να τα μοιραζόμαστε αλλά, όπως λέει και μια αγαπημένη φίλη, “μας έμαθαν πως δεν πρέπει καν να τα νιώθουμε”. Δεν έχω προβεί σε κάποιο συμπέρασμα, όχι. Ξέρω μόνο πως θέλω να συνεχίσω γι’ αυτό το μοίρασμα που γίνεται δράση».
Συνεχίσαμε την κουβέντα μας, λέγοντας στη Νάγια πως πρόσφατα το μοντέλο Έμιλι Ρατακόφσκι κυκλοφόρησε το βιβλίο της «My Body»... όπου αναλύει μεταξύ άλλων τη «σεξουαλικοποίηση» του σώματος, αλλά και την εκμετάλλευσή του και από την ίδια ακόμη... και τη ρώτησα αν είναι αυτό μια εξέλιξη θετική για την αντίκριση του γυναικείου σώματος, από ένα άτομο που έθεσε το σώμα του ή που οδηγήθηκε να το κάνει, σε «εμπορική χρήση», με τη Νάγια ν’ απαντάει πως η ερώτησή μου αυτή της μοιάζει σαν το «γιατί τώρα;», εξηγώντας μου: « Μοιάζει σαν ακόμα μία κατηγορηματική ανταπόκριση πίσω από κάθε έκφραση. Γιατί πρέπει κάθε φορά να μπαίνουμε στη διαδικασία να ανακρίνουμε και να κρίνουμε το σώμα που κατηγορεί; Γιατί δεν το ακούμε; Χωρίς κόσκινο, χωρίς να απαιτούμε απολογίες, χωρίς “ναι μεν αλλά”, χωρίς τίποτα από αυτά. Γιατί δεν το πιστεύουμε;».
Κλείσαμε την κουβέντα μας με τις πρακτικές του Θεάτρου Ντοκουμέντο και το γυναικείο σώμα, ρωτώντας την πού βρισκόμαστε στην Κύπρο; Νομίζω πρωτοπορείτε με την Ελένη Αναστασίου, της λέω: «Θα ήταν τεράστια παράλειψη προς όλα τα άτομα που ήδη δραστηριοποιούνται στα πεδία αυτά, εδώ και χρόνια, αν λέγαμε κάτι τέτοιο. Θα είμαι ειλικρινής: θα αποφύγω τις ονομαστικές αναφορές των ατόμων αυτών, όσο και να το ήθελα, γιατί δεν θέλω εκ παραδρομής να παραβλέψω οποιαδήποτε δουλειά έχει γίνει ώς τώρα. Είμαι όμως πάρα πολύ περήφανη και δεν το κρύβω που μαζί με την Ελένη, μπαίνουμε και εμείς στη διαδρομή αυτή και γράψαμε ένα θέατρο – ντοκουμέντο για τον γυναικείο αυνανισμό. Και περήφανη για όσα ακολούθησαν».
Πληροφορίες
«Hymen», Θέατρο Πόλης ΟΠΑΠ, 20 Δεκεμβρίου, ώρα 8:00. Κρατήσεις θέσεων στο 96569715 ή στη σελίδα του SoldOut Tickets
