Του Απόστολου Κουρουπάκη
Άραγε σήμερα τι θα μπορούσε να προσφέρει το Θέατρο του Παραλόγου; Είναι η εποχή μας παράλογη; Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα μάλλον θα ήταν θετική, αν και ίσως να μην είναι εμφανή τα όσα παράλογα ζούμε, μέσα στον ορυμαγδό των πληροφοριών που μας κατακλύζουν και με τις ταχύτητες που βιώνουμε τα πράγματα. Όταν πρωτοεμφανίστηκε η «Φαλακρή Τραγουδίστρια» από τον Ευγένιο Ιονέσκο (ανέβηκε για πρώτη φορά το 1950) που κατά κάποιο τρόπο καθιέρωσε το Θέατρο του Παραλόγου, η ανθρωπότητα είχε βιώσει το παράλογο του πολέμου και της ολοκληρωτικής καταστροφής, οι άνθρωποι ήταν ακόμη ανέτοιμοι να δεχθούν μια κανονικότητα και έμοιαζαν να έχουν χάσει την πίστη τους στη λογική, στον άλλο, στον ίδιο τον λόγο. Άλλωστε, η παραβίαση της γλώσσα χρησιμοποιήθηκε από τη ναζιστική Γερμανία με τέτοιο τρόπο, σύμφωνα με τον Γάλλο ιστορικό Ζαν – Πιερ Φράιγ, που εν τέλει δημιούργησε το «φασιστικό παράλογο», αφού αυτός ξεκίνησε ως νοηματικός παραλογισμός. Η «Φαλακρή τραγουδίστρια» κτυπάει το καμπανάκι του παραλογισμού και της απελπισίας, άρα και της τραγικής διαπίστωσης «ράβδος εν γωνία, άρα βρέχει».
Ο Ευγένιος Ιονέσκο με τη «Φαλακρή τραγουδίστρια» διακωμωδεί την απόσταση της εγγύτητας – ας μου επιτραπεί η φράση – και χρησιμοποιεί για αυτό τη γλώσσα και τη μηχανική επανάληψη λέξεων και φράσεων, όπως σήμερα απαντάμε με ένα «καλά, εσύ» στην ερώτηση του γείτονα ή του συναδέλφου στην ερώτηση «τι κάνεις;». Οι Σμιθ, αν και ζευγάρι, μοιάζουν να μην έχουν γνωριστεί ποτέ, ενώ ο κύριος και η κυρία Μάρτιν πασχίζουν να θυμηθούν ο ένας τον άλλον.
Η Μαρία Καρσερά μπόρεσε να χειριστεί με μαεστρία το παράλογον της συνάντησης των ηρώων του Ιονέσκου. Με αριστοτεχνικό τρόπο αποξένωσε ακόμη περισσότερο τους ηθοποιούς της, όχημά της η γλώσσα, ταυτόχρονα όμως τους ομαδοποιούσε το σκηνικό και τα κοστούμια (από την Ηλέκτρα Κυθραιώτου), ίδιοι μέσα στην ανυπαρξία τους ως σύνολο. Η σκηνοθέτρια έφερε στη σκηνή όσα οι θεατές δεν μπορούν να γνωρίζουν, τις σημειώσεις του συγγραφέα για το έργο του και τον έχρισε εξωτερικό αφηγητή/χειριστή των χαρακτήρων (Βαλεντίνος Κόκκινος), μια έξυπνη προσθήκη –πιστεύω, σαν και να κινούσε τα νήματα των κούκλων του, λειτουργούσε ως εκείνος ο άλλος που μοιάζει να κατευθύνει πολλές φορές τα βήματά μας, αν θέλετε η Καρσερά μας παρουσίασε και τον ίδιο τον Ιονέσκο να σκηνοθετεί…
Οι έξι ηθοποιοί που ανέβηκαν στη σκηνή κατάφεραν να συνεννοηθούν με το κοινό τελικά. Οι ανούσιοι διάλογοι των ζευγαριών του έργου, των Σμιθ (Φώτης Αποστολίδης και Χριστίνα Χριστόφια) και Μάρτιν (Θανάσης Δρακόπουλος και Χριστιάνα Λάρκου) αποδόθηκαν με φλεγματικό τρόπο, που καταντάει κωμικός, πολύ κωμικός και οι τέσσερίς τους εξαιρετικοί. Η υπηρέτρια (Ηλιάνα Κάκκουρα) έδωσε εκείνο το σκερτσόζικο στυλ που θα προσομοίαζε σε μία ιδιαίτερη υπηρεσία, μιας ιδιαίτερης οικογένειας, που ταυτόχρονα όμως παρουσιαζόταν πιο ελεύθερη από τους κυρίους της. Ο δε πυροσβέστης (Δημήτρης Αντωνίου) πάσχιζε εναγωνίως να βρει τον σκοπό της ζωής του, την ανάγκη να προσφέρει για να υπάρχει, κάπου σε αυτή την προσπάθειά του, ωστόσο, έφυγε από τη γραμμή του παράλογου και αφέθηκε να αντιλαμβάνεται το τι συνέβαινε γύρω του.
Οι μηχανιστικοί διάλογοι, η μονοτονία των σκηνικών και των κοστουμιών, η έλλειψη ουσιαστικού οράματος και το άθροισμα αυτών επετεύχθησαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο από την ομάδα «Σόλο για τρεις». Η Μαρία Καρσερά ήξερε τι ήθελε από τον Ιονέσκο και το μετουσίωσε σε μια εξαιρετική παράσταση. Οι έξι ηθοποιοί επί σκηνής, Χριστίνα Χριστόφια, Χριστιάνα Λάρκου, Φώτης Αποστολίδης, Θανάσης Δρακόπουλος, δούλεψαν τους χαρακτήρες τους με τέτοιο τρόπο που το κωμικό του πράγματος τους κατέστησε τραγικούς. Ο Βαλεντίνος Κόκκινος στην άνετη πολυθρόνα του έδινε τον τόνο, και η ώρα είναι τρεις… και οι επτά ήταν υπέροχοι. Η θεατρική ομάδα «Σόλο για τρεις» με τη Μαρία Καρσερά κατάφεραν να κάνουν το κοινό να ακούσει τη φαλακρή τραγουδίστρια να άδει άσματα.
Υγ. Είναι κρίμα που τέτοιες παραστάσεις να έχουν τόσο βραχύ θεατρικό βίο. Είναι παράλογο, πώς να γίνει.
Παραστάσεις:
Τετάρτη 16 Ιανουαρίου, 8:30 μ.μ.
Πέμπτη 17 Ιανουαρίου, 8:30 μ.μ.
Τετάρτη 23 Ιανουαρίου, 8:30 μ.μ.
Πέμπτη 24 Ιανουαρίου, 8:30 μ.μ.
Πού: Κέντρο Τέχνης Και Πολιτισμού - Θέατρο Χώρα, Κοραή 1, Λευκωσία
