Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ο Παναγιώτης Κυριάκου μιλάει στην «Κ» για την παράσταση που πρωταγωνιστεί, την κωμωδία του Κάρλο Γκολντόνι «Ένας υπηρέτης με δύο αφεντικά» και τον ήρωά του, τον Τρουφαλντίνο που ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή του Σατιρικού Θεάτρου, σε διασκευή και σκηνοθεσία Μαριάννας Καυκαρίδου. Ο Παναγιώτης Κυριάκου είπε στην «Κ» ότι ο ρόλος αποτελεί για εκείνον μια μεγάλη πρόκληση, «Σίγουρα προσέτρεξα στις σημειώσεις μου,
ανακαλύψαμε ότι ο άνθρωπος, ακόμη και μετά τα 30, μπορεί να κάνει πράγματα που είχε να κάνει από μωρό ή που δεν έκανε ποτέ». Θεωρεί ότι ο συγκεκριμένος ρόλος είναι μια ταξική τοποθέτηση, σημειώνοντας: «Ο οικονομικά ασθενέστερος δεν είναι αναγκαία καιροσκόπος ή κλέφτης. Κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να επιβιώσει».
–Η μεταφορά του έργου σε μία άλλη εποχή σε έκανε να δεις αλλιώς τον Τρουφαλντίνο;
–Σίγουρα η μη χρήση της υποκριτικής φόρμας που έχει η commedia dell’arte φέρει μια άλλη βλέψη στον Τρουφαλντίνο. Αλλά κρατήθηκε η θεωρία αυτής της φόρμας. Ο Τρουφαλντίνο είναι αυτός που είναι, ανά τους αιώνες.
–Πώς τον αντιμετώπισες υποκριτικά;
–Η αλήθεια είναι ότι ο ρόλος αποτελεί για εμένα μια μεγάλη πρόκληση. Σίγουρα προσέτρεξα στις σημειώσεις μου, που είχα από τη σχολή, για το ποιος είναι ο Αρλεκίνος στη μέθοδο της commedia dell’arte. Συζητήσαμε αρκετά με τη Μαριάννα Καυκαρίδου για τις εκφάνσεις αυτού του κυρίου. Μελετήσαμε την προσέγγιση του James Corden. Δουλέψαμε τις κινήσεις και τα ακροβατικά με τον Αντρέι Κρουπά και… ανακαλύψαμε ότι ο άνθρωπος, ακόμη και μετά τα 30, μπορεί να κάνει πράγματα που είχε να κάνει από μωρό ή που δεν έκανε ποτέ.
–Ο Τρουφαλντίνο είναι ένας αβανταδόρικος ρόλος, ο πρωταγωνιστικός, ο ίδιος ο Γκολντόνι τον θεώρησε έναν δύσκολο χαρακτήρα. Νιώθεις ευθύνη απέναντί του;
–Προφανώς. Προσωπικά, είμαι υπέρμαχος της άποψης ότι κάθε έργο υπάρχει λόγος που είναι γραμμένο και πόσο μάλλον τόσο διαχρονικό. Άρα η ευθύνη απέναντι στον ρόλο, το έργο και το ίδιο το θέατρο, είναι εκεί. Είναι, ίσως, από τους πιο δύσκολους ρόλους που έχουν γραφτεί ποτέ. Σίγουρα λόγω σώματος, τεχνικής και άσκησης, αλλά και λόγω ψυχοσύνθεσης. Επομένως η αντιμετώπιση και η μεταφορά του στη ζωή, φέρει μια μεγάλη ευθύνη.
–Είναι μια κωμωδία παρεξηγήσεων ή κάτι περισσότερο το έργο;
–Και τα δύο, κατά τη γνώμη μου. Σε πρώτη θέαση είναι σίγουρα, μια κωμωδία καταστάσεων και παρεξηγήσεων. Αλλά, σίγουρα, δεν θα μπορούσε να λείπει η κοινωνικοπολιτική θέση που έχει η commedia dell’arte. Γίνονται συνεχώς νύξεις που αφορούν τις ταξικές διαφορές, την κοινωνική έκφανση της μάχης των φύλων, τα κατάλοιπα της παράδοσης κάθε χώρας κτλ.
–Αλλάζει η φόρμα του έργου σε περισσότερη πρόζα ή ακόμα λειτουργεί ως Commedia dell’arte;
–Όπως σου είπα και πιο πάνω, το έργο κινείται σε δύο επίπεδα, θεματολογικά. Το ίδιο και τεχνικά. Μπορεί να καταργείται, βάσει χρονολογικής τοποθέτησης, η σωματική φόρμα και η μάσκα, παρ’ όλα αυτά παραμένουν τα γκανγκς και τα λάτσι. Επίσης, οι χαρακτήρες και το υπόβαθρό τους είναι ξεκάθαρα εκεί. Ο Πανταλόνε είναι ο πλούσιος που όλοι προσπαθούν να του πάρουν τα λεφτά και την κόρη (Ιναμοράτα). Ο Μπρικέλα είναι ο πιο «ελαφρύς» της παρέας, ιδιοκτήτης χώρου εστίασης (ταβερνιάρης κατά την κομέντια), που ψεύδεται μονίμως και προσπαθεί να τα λύνει όλα με τη βία. Ο Ντοτόρε (σαν τύπος) υπάρχει. Και σίγουρα η σχέση Τζιάνι-Αρλεκίνου με την Κολομπίνα, είναι από τις κινητήριες δυνάμεις του έργου.
–Είναι καιροσκόπος ο ήρωάς σου, ένας διπρόσωπος ή αγωνίζεται απλώς για την επιβίωσή του;
–Επ’ ουδενί δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί διπρόσωπος και καιροσκόπος. Είναι καθαρά Αρλεκίνο. Η μοναδική του έγνοια είναι το φαγητό. Ακόμη και όταν του προσφέρονται λεφτά και θα μπορούσε να φύγει με αυτά δεν το κάνει. Είναι μια ταξική τοποθέτηση ο συγκεκριμένος ρόλος. Ο οικονομικά ασθενέστερος δεν είναι αναγκαία καιροσκόπος ή κλέφτης. Κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να επιβιώσει.
–Χρειάζεται τελικά να γινόμαστε Τρουφαλντίνοι για να επιβιώσουμε; Δεν είναι βαρύ για την ψυχοσύνθεσή μας;
–Όλοι, λίγο ή πολύ, είμαστε Τρουφαλντίνοι, χωρίς να σημαίνει ότι είναι απαραίτητο ή προαπαιτούμενο. Όλοι μας προσπαθούμε στο μέγιστο για την επιβίωσή μας. Ισχύει ότι είναι βαρύ για την ψυχοσύνθεσή μας, αλλά εκεί είναι και η μαγεία της commedia dell’arte. Μέσα από την κωμικότητα των τύπων και των καταστάσεων αναδεικνύεται η διαχρονική τραγικότητα του ανθρώπου, όταν πρόκειται για τα βασικά του ένστικτα όπως είναι η επιβίωσή του.
–Ο Τρουφαλντίνο υποδύεται, άρα έχουμε θέατρο στο θέατρο;
–Αυτός καθ’ αυτός ο ρόλος και η ύπαρξη του Τρουφαλντίνο δεν συνθέτουν αυτούσιο αυτό που λέμε «θέατρο στο θέατρο». Οι μόνες στιγμές που θα μπορούσαμε να πούμε ότι βλέπουμε κάτι τέτοιο είναι όταν ο Τρουφαλντίνο προσπαθεί να διατηρήσει τις ισορροπίες των καταστάσεων που έχει δημιουργήσει, αλλά και να συστήσει την ευαίσθητή του πλευρά και έτσι δημιουργεί τη φανταστική περσόνα του Πέπε. Εκεί θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχουμε το «θέατρο μέσα στο θέατρο».
Πληροφορίες
«Ένας υπηρέτης με δύο αφεντικά» του Κάρλο Γκολντόνι, στην Κεντρική Σκηνή του Σατιρικού Θεάτρου. Παραστάσεις κάθε Σάββατο στις 8:30 μ.μ. και Κυριακή στις 6:30 μ.μ. έως 29 Φεβρουαρίου 2020. Πληροφορίες/Κρατήσεις 22312940, 22421609.
