Του Απόστολου Κουρουπάκη
Το μακρινό 1991 η πρωτοβουλία πολιτών έσωσε το κτήριο από την αδηφάγο διάθεση μη φωτισμένων ανθρώπων και κατάφερε να κινητοποιήσει το Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού, το οποίο αγόρασε το κτήριο και αποφάσισε να το αξιοποιήσει για πολιτιστικούς σκοπούς. Η κοινωνία κέρδισε τον αγώνα και έκτοτε αγκάλιασε τον θεσμό, γιατί το Θέατρο Ριάλτο πια είναι θεσμός, πολιτιστικό γεγονός, άυλο και ταυτόχρονα απτό. Ο χαρακτήρας μιας πόλης εν πολλοίς ορίζεται από τον χαρακτήρα των ανθρώπων της, από τη γεωγραφική της θέση και από τη διάθεση που αναπτύσσουν σταδιακά τα υγιή μέλη της να προοδεύσουν ως άνθρωποι πρωτίστως και δευτερευόντως ως μονάδες. Τα 20 χρόνια δημιουργικής πορείας του Θεάτρου Ριάλτο είναι πολύ σημαντικά, διότι ως οργανισμός πέρασε πια από τις δυσκολίες της εφηβείας και μπήκε στην περίοδο της πρώτης νιότης, ακόμα συγχωρούνται λάθη, αλλά πλέον και οι ευθύνες του αυξάνονται.
Στιγμιότυποαπό την Πλατφόρμα Jazz and World Music Showcase
Από συναυλία των Τακούσιη και Καραπατάκη τον Σεπτέμβριο του 2010.
Η ευδόκιμη πορεία του, ωστόσο, τα είκοσι περασμένα χρόνια, μας επιτρέπουν να ελπίζουμε ότι το Ριάλτο και οι άνθρωποί του έχουν επίγνωση του ρόλου που έχουν αναλάβει. Τα επόμενα χρόνια το Ριάλτο θα πρέπει να δείξει ότι πλέον η βόλτα στην πλατεία Ηρώων και στην οδό Ανδρέα Δρουσιώτη είναι αυτονόητη εξόρμηση για τον Λεμεσιανό και για τον επισκέπτη της πόλης. Η πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης της Λεμεσού και κατ’ επέκταση ολόκληρης της Κύπρου είναι ευθύνη όλων μας, πρώτης όμως της Πολιτείας, η οποία θα πρέπει να αντιληφθεί ότι και ο πολιτισμός είναι ανάπτυξη.
Απότην παράσταση «Ριγκολέτο», που παρουσιάστηκε το 1999
Στα 20 χρόνια που παρήλθαν περισσότερες από 3.500 εκδηλώσεις με ενάμιση εκατομμύριο θεατές, οι αριθμοί αυτοί καταδεικνύουν τα επιτεύγματα του Θεάτρου Ριάλτο και των ανθρώπων του. Η αριθμητική πρόοδος δεν πρέπει, ωστόσο, να είναι αυτοσκοπός, αλλά θα πρέπει να στοχεύουν σε πολιτιστική γεωμετρική πρόοδο. Ευθύνη, λοιπόν, για το Ριάλτο να κρατήσει τον πήχη ψηλά και να εμπεδώσει στην κοινωνία το, κατά τι παραφράζοντας το: «Πολιτισμό ποίει και εργάζου» από τον «Φαίδωνα» του Πλάτωνα.
Από την Εκάβη που ανέβηκε το 2000
Από την παράσταση «Φόνισσα» το 1999.
Σύντομη ιστορία του
Δημοσίευματης εφημερίδας «Φιλελεύθερος»της Κυριακής 3 Μαρτίου 1991, πρώτη γραμμή του ρεπορτάζ του Ν. Τόκα «Ευτυχώς, το Ριάλτο σώθηκε […]».
Το Ριάλτο κτίστηκε το 1933 από τους αδελφούς Χρυσοχού και ξεκίνησε τη λειτουργία του ως ο πιο σύγχρονος, για τα πρότυπα της εποχής, κινηματογράφος της Κύπρου. Καθ’ όλη την πρώτη περίοδο της δραστηριοποίησής του φιλοξένησε τόσο κινηματογραφικές και θεατρικές όσο και μουσικές παραγωγές, καθιστώντας το Ριάλτο ένα εναργές πολιτιστικό και κοινωνικό στοιχείο της πόλης. Τερμάτισε τη λειτουργία στα μέσα της δεκαετίας του ’80. Το κτήριο του εγκαταλελειμμένου σινεμά τελικά απέκτησε το Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού, εισακούοντας τις παραινέσεις της Ομάδας Πρωτοβουλίας για τη διάσωση του Ριάλτο, τον Φεβρουάριο του 1991, προχωρώντας στην αποκατάσταση και επαναλειτουργία του ως σκηνή, δημιουργώντας παράλληλα και τον Οργανισμό Θέατρο Ριάλτο ο οποίος έχει την άμεση ευθύνη διαχείρισης του. Υποδέχτηκε μετά από χρόνια το κοινό, στις 15 Μαΐου του 1999 και έκτοτε ανθεί και φέρει αύρα δημιουργίας στην πόλη.
Ο Μίκης Θεοδωράκης προσερχόμενος στο Ριάλτο όπου στις 15 Μαΐου1999 ανέβηκε το λυρικό του έργο «Ηλέκτρα», και με το οποίο εγκαινιάστηκε η νέα περίοδος του θεάτρου.
Πολιτιστική κυψέλη της Λεμεσού
Είκοσιχρόνια αδιάλειπτης δράσης, με περισσότερες από 3500 παραστάσεις σε όλα τα είδη των παραστατικών τεχνών, και περισσότερους από ενάμιση εκατομμύριο θεατές μέσα στο Θέατρο, αλλά και έξω από αυτό.
Ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Θεάτρου Ριάλτο Κίκης Καζαμίας και η Γεωργία Ντέτσερ γενική διευθύντρια καταθέτουν τη σκέψη τους στην «Κ» για το Θέατρο Ριάλτο επ’ ευκαιρία των 20χρονών του και σημειώνουν ότι το Ριάλτο δεν είναι απλώς ένα θέατρο, αλλά μία πολύβουη κυψέλη, όπου το μέλι που παράγεται είναι όχι μόνο πολύ, αλλά και αρίστης ποιότητας. Αυτό το μέλι είναι ο πολιτισμός, που εδώ και είκοσι χρόνια οι άνθρωποι του Ριάλτο προσφέρουν απλόχερα στη λεμεσιανή κοινωνία, καθώς και σε ολόκληρη την Κύπρο.
Η κτηριακή αποκατάσταση και η εύρυθμη λειτουργία του Ριάλτο από το 1999, δικαίως δύναται να χαρακτηριστεί ως ένα κορυφαίο γεγονός κοινωνικής προσφοράς και δραστηριότητας, όχι μονάχα για τη Λεμεσό, αλλά και για ολόκληρη την Κύπρο. Η προοδευτική πρωτοβουλία του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Λεμεσού (Σ.Τ.Λ.) να διασώσει το παλαιό κινηματοθέατρο από την κατεδάφιση και τη μετατροπή του σε χώρο στάθμευσης, προχωρώντας ακολούθως στην αποκατάστασή του, κρατώντας την εμβληματική εξωτερική του εικόνα, μετατρέποντας και προσθέτοντας στους εσωτερικούς χώρους ό,τι πιο χρήσιμο εξοπλισμό χρειαζόταν τότε ένα σύγχρονο θέατρο, μια ανάσα από τα κράσπεδα του 21ου αιώνα, ήταν ό,τι πιο πρωτοποριακό μπορούσε να συμβεί, σε μια περίοδο που ο μαρασμός ήταν χαρακτηριστικό στοιχείο στην πολιτιστική και κοινωνική δραστηριότητα στον τόπο μας. Είκοσι χρόνια αδιάλειπτης δράσης, με περισσότερες από 3500 παραστάσεις σε όλα τα είδη των παραστατικών τεχνών, με περισσότερους από ενάμιση εκατομμύριο θεατές μέσα στο Θέατρο, αλλά και έξω από αυτό στην πλατεία, σφράγισαν την ταυτότητα του Ριάλτο και το πολιτογράφησαν ως ένα πολύ σοβαρό και αξιόπιστο πολιτιστικό ιστό της κυπριακής κοινωνίας, καθιερώνοντάς το ως τον σημαντικότερο ιδιωτικό μη κερδοσκοπικό πολιτιστικό φορέα του τόπου μας, με ταυτόχρονη διεθνή αναγνώριση.
Τέλος, αλλά όχι έσχατο σε σημασία, όσο στερεότυπο και αν θεωρείται, τα επιτεύγματα του Ριάλτο θα ήταν φτωχότερα, αν δεν έκαναν κατάθεση ψυχής, μια περίπου ντουζίνα εργαζόμενοι που συναποτελούν τη διεύθυνση, τη διαχείριση και την τεχνική στήριξη του Οργανισμού. Επιπλέον με αυτούς και μερικοί έκτακτοι συνεργάτες.
Μαζί, λοιπόν, με το προσωπικό και με τους συνεργάτες μου στο Διοικητικό Συμβούλιο, οι οποίοι με τη σειρά τους υπηρετούν αφιλοκερδώς και τους ευχαριστώ, υποσχόμαστε ότι θα συνεχίσουμε με πολύ μεράκι γι’ αυτό που όλοι είμαστε ταγμένοι, να κρατηθεί το Ριάλτο τόσο ψηλά όσο του αξίζει και δικαιούται. Το ίδιο ευελπιστούμε ότι θα πράξουν και αυτοί που θα μας διαδεχθούν.
Κίκης Καζαμίας, πρόεδρος Δ.Σ. Θέατρο Ριάλτο
Οι δύο δεκαετίες ζωής του Ριάλτο με την καινούργια του μορφή, δεν εξαντλούνται στις χιλιάδες παραστάσεις του και τους σπουδαίους δημιουργούς που πέρασαν από τη σκηνή του, αλλά συγκροτούν μαζί με τις μνήμες, τα βιώματα και τα συναισθήματα των εκατοντάδων χιλιάδων θεατών του, ένα κομμάτι της ζωής και της νεότερης ιστορίας πρωτίστως της Λεμεσού, αλλά και ολόκληρης της Κύπρου. Το Ριάλτο, ούτε στο παρελθόν, αλλά ούτε και μετά την αποκατάστασή του, δεν ταυτίστηκε στη συνείδηση των Λεμεσιανών απλώς με ένα οποιοδήποτε θέατρο. Το Ριάλτο ήταν το κέντρο και η καρδιά της Λεμεσού και ίσως αυτό να εξηγεί και τις μεγάλες κινητοποιήσεις που έγιναν όταν αυτό κινδύνευσε να κατεδαφιστεί.
Διευρύνοντας τα όρια και τη σημασία του πολιτισμού στη ζωή των ανθρώπων, η Ενίσχυση και προβολή νέων και καταξιωμένων Κύπριων δημιουργών και η διοργάνωση εκδηλώσεων από όλο τον κόσμο με συνέπεια και προσοχή στην ποιότητα και την αισθητική, υπήρξε φιλοσοφία του Θεάτρου Ριάλτο, μετά την αποκατάσταση του ομώνυμου ιστορικού σινεμά από το Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού το 1999.
Είκοσι χρόνια μετά, το Θέατρο Ριάλτο εξακολουθεί να ισορροπεί ανάμεσα στο τοπικό και το διεθνές, ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, το σύγχρονο και το κλασικό, ανάμεσα στην παιδεία και την ψυχαγωγία και να προσφέρει πολιτιστικό πρόγραμμα αξιώσεων, ανοιχτό και προσβάσιμο σε όλους. Στα χρόνια που πέρασαν, φεστιβάλ και θεσμικές διοργανώσεις όπως αυτές του κινηματογράφου, της μουσικής και του χορού που συνδιοργανώνονται με τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, μεγάλωσαν και ρίζωσαν στη Λεμεσό, ενισχύοντας έτσι με τον καλύτερο τρόπο την πολιτιστική αποκέντρωση. Το Θέατρο Ριάλτο ανοίγεται στην κοινωνία όχι μόνο μέσω των παραστάσεών του, αλλά και μέσω ενός συνεχούς διαλόγου με φορείς, σχολεία, πανεπιστήμια και πολιτιστικά ιδρύματα, που ενισχύει τον κοινωνικό, εκπαιδευτικό και πολιτισμικό ιστό της κοινωνίας. Η πλατεία Ηρώων μεταμορφώνεται συχνά σε μια μεγάλη μουσική σκηνή, όπου χιλιάδες θεατές, κυρίως νέοι, παρακολουθούν κάθε Ιούλιο με ελεύθερη είσοδο δράσεις και εκδηλώσεις με κορυφαία τις Μουσικές του Κόσμου. Η σημερινή πλατεία Ηρώων σήμερα με το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, τη Στέγη Σύγχρονου Χορού, τις γκαλερί και τους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο πως ένας Οργανισμός όπως το Ριάλτο και όχι απλώς ένα θέατρο, πέτυχε να μεταμορφώσει μια ολόκληρη περιοχή και μια υποβαθμισμένη γειτονιά. Το Θέατρο Ριάλτο στο κατώφλι της δεύτερης εικοσαετίας στρέφει το βλέμμα του στις σύγχρονες προκλήσεις των τεχνών μα και ολόκληρης της κοινωνίας, προσβλέποντας σε ένα βιώσιμο μέλλον που θα συνεχίσει ν’ αναδεικνύει τις διαχρονικές οικουμενικές αξίες του πολιτισμού.
Γεωργία Ντέτσερ, γενική διευθύντρια
