Του Απόστολου Κουρουπάκη
«Το σανίδι μετά από καιρό θα νιώσει τις δονήσεις των ηθοποιών», θα μπορούσαμε να πούμε, αν και δεν θα κυριολεκτούσαμε, ας πούμε, λοιπόν, ότι οι ηθοποιοί επιστρέφουν στους χώρους εργασίας τους, όπως και τόσοι άλλοι εργαζόμενοι… με μία διαφορά όμως… όταν αυτοί εργάζονται σωστά εμείς οι υπόλοιποι ευφραινόμαστε και ο ΘΟΚ σε ρόλο θεατρικού αφέτη έδωσε το σύνθημα που πολλοί περιμέναμε, με την επανέναρξη των παραστάσεων της «Μικρής μας πόλης» του Θόρντον Ουάιλντερ, σε σκηνοθεσία Αλεξίας Παπαλαζάρου, η οποία μίλησε στην «Κ» για την παράσταση, η οποία εγκαινίασε τη νέα δράση του ΘΟΚ «Εκτός Έδρας» με παραστάσεις σε δήμους και κοινότητες εκτός Λευκωσίας, σε συνεργασία με τον Επίτροπο Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων. Ρωτήσαμε επίσης την Αλεξία πώς έζησε τους μήνες της καραντίνας και πώς κρίνει τα μέτρα στήριξης του πολιτισμού που έλαβε η Πολιτεία. «Μετά από δυόμισι μήνες ‘παύσης’, όταν ο ΘΟΚ με ενημέρωσε για την απόφασή του να επαναφέρει τη ‘Μικρή μας πόλη’ πέρασα από εναλλαγές πολλών συναισθημάτων», μου λέει, όσο για τα μέτρα στήριξης του Πολιτισμού, θεωρεί απαξιωτικά τα 300 ευρώ, «από ανθρώπους, που δεν γνωρίζουν τις αξίες της τέχνης, τη σημαντικότητα του πολιτισμού σε μια κοινωνία, δεν ξέρω τι στήριξη μπορώ να περιμένω πέραν του απαξιωτικού 300 ευρώ τον μήνα».
– Κατ’ αρχάς θα ήθελα τα συναισθήματά σας που επιστρέφετε στη θεατρική δράση…
– Μετά από δυόμισι μήνες «παύσης», όταν ο ΘΟΚ με ενημέρωσε για την απόφασή του να επαναφέρει τη «Μικρή μας πόλη» πέρασα από εναλλαγές πολλών συναισθημάτων. Χαρά και λαχτάρα να ξαναβρεθώ σε θεατρικό χώρο και ταυτόχρονα φόβο και πανικό, γιατί η ευθύνη αυτής της παραγωγής που θα κάνει την έναρξη στη θεατρική ζωή είναι πολύ μεγάλη. Είναι όλα πρωτόγνωρα για μας. Υπάρχει ένα πρωτόκολλο που μιλά για απόσταση, απολύμανση, μάσκα, γάντια... Πώς θα γίνει αν δεν μπορούν οι ήρωές μου να αγγίξουν ο ένας τον άλλον, να αγκαλιαστούν... αυτή η χημεία που ξεκινά από τη σκηνή και καταλήγει στον θεατή; Ζούμε μια νέα πραγματικότητα που καλούμαστε να βρούμε λύσεις χωρίς να χαθεί η αλήθεια της θεατρικής πράξης. Όταν βρεθήκαμε όλοι μαζί στη Σχολή Τυφλών την πρώτη μέρα, το μόνο που θέλαμε ήταν να αγκαλιαστούμε... αλλά κρατήσαμε αποστάσεις. Βρήκαμε, όμως, τρόπους να δείξουμε πόσο πολύ μας έλειψε αυτή η επαφή, το άγγιγμα... Με την ίδια λογική θα προσπαθήσουμε να ξαναδουλέψουμε την παράστασή μας. Με σεβασμό στο κείμενο, στους ηθοποιούς, στο κοινό που θα μας δει! Ένα παιχνίδι υπενθύμισης μιας εποχής που περάσαμε και που περνάμε ακόμα...
– «Η μικρή μας πόλη» είναι ένα έργο ρεπερτορίου, ωστόσο επελέγη για να περιοδεύσει σε κοινά μη μυημένα, αυτό δυσκολεύει την περιοδεία του ή η σκηνογραφική του φύση και η φαινομενική απλότητα στην ιστορία του το καθιστούν το κατάλληλο έργο;
– Πιστεύω (και το είδαμε στις λίγες παραστάσεις που κάναμε) ότι είναι ίσως το ιδανικότερο έργο για το ξεκίνημα αυτού του νέου θεσμού. Είναι ένα έργο που μέσα ακριβώς από την απλότητα, την αθωότητα που παρουσιάζει τη ζωή και την καθημερινότητα των ανθρώπων μιας μικρής πόλης, αναγνωρίζεις πολλές δικές σου στιγμές και καταστάσεις. Μαζί με τη σκηνογράφο μου Ηλέκτρα Κυθραιώτου δουλέψαμε έτσι το σκηνικό που χωρίς να στερήσουμε από την εικόνα, να έχουμε λύσεις που το σκηνικό να προσαρμόζεται στον κάθε χώρο χωρίς να στερείται καλλιτεχνικής αξίας.
– «Η μικρή μας πόλη» είναι ένα διαχρονικό έργο, ωστόσο, οι ανθρώπινες σχέσεις και η καθημερινότητα έχουν τόσο αλλάξει από τότε που γράφτηκε το έργο. Τελικά, πόσο μακριά ζούμε σήμερα από την πόλη του Θόρντον Ουάιλντερ;
– «Η μικρή μας πόλη» είναι ένας ύμνος στη ζωή, στην πολύτιμη αξία κάθε στιγμής που ζούμε. Μιλάει για τον έρωτα, τη φιλία, την ενηλικίωση, τη σχέση των γονιών με τα παιδιά τους, για την καθημερινή ζωή, για τον κύκλο της ζωής. Το έργο ξεκινά με μια γέννα και τελειώνει με έναν θάνατο. Πόσο μακριά είναι με αυτό που ζούμε; Πόσο άλλαξαν οι έγνοιες των μανάδων για τα παιδιά τους, οι έφηβοι και οι ανησυχίες τους; Εξακολουθεί «Ο ήλιος κάθε πρωί να ανατέλλει από την ανατολή και να δύει από τη δύση! Σε όλες τις πόλεις μικρές ή μεγάλες», λέει ο γιατρός της μικρής μας πόλης. Κάνοντας τη δραματουργική προσαρμογή του κειμένου σίγουρα χρειάστηκε να αφαιρέσω ή προσθέσω πράγματα στο κείμενο χωρίς όμως να επέμβω στην ουσία του κειμένου. Η καταγραφή της πορείας των ηρώων δοσμένη με αθωότητα και αλήθεια παραμένει και αυτό κάνει την παράσταση σημερινή και την πόλη του Θόρντον Ουάιλντερ δική μας μικρή πόλη.
– Πρόκειται για ένα έντονα υπαρξιακό έργο… Ποιο ανθρώπινο στοιχείο ή αδυναμία τονίζονται περισσότερο στο έργο;
– Το έργο έχει ως στόχο να μας θυμίσει πόσο σημαντικές είναι οι μικρές καθημερινές στιγμές στη ζωή μας. Οι στιγμές που προσπερνάμε, που δεν γευόμαστε. Δεν τις απολαμβάνουμε, γιατί τρέχουμε να πάμε παρακάτω... πώς σπαταλάμε τον καιρό μας σαν να έχουμε μπροστά μας 1000 χρόνια... «δεν νιώθουμε το μεγαλείο της ζωής κάθε στιγμή κάθε λεπτό»!
Στίχοι, μουσική και κίνηση έδωσαν νέα πνοή
– Ποια είναι η σκηνοθετική ματιά σου στο έργο, κάνεις θέατρο στο θέατρο;
– Αν και το έργο γράφτηκε το 1938 ο συγγραφέας σου «επιβάλλει» κάποια πράγματα, τα οποία ήταν και πολύ μοντέρνα για την εποχή του. Κάνοντας την προσαρμογή κράτησα πολλά από αυτά τα στοιχεία, προσθέτοντας εκεί και όπου έπρεπε μια σύγχρονη σκηνοθετική ματιά, έχοντας πάντα υπόψη μου το κοινό που απευθυνόμαστε. Προστέθηκαν τραγούδια για να τονίσουμε σημαντικές στιγμές, αλλά και γιατί πιστεύω ότι η μουσική σε μια θεατρική παράσταση την κάνει πολύ πιο πλούσια και πιο ενδιαφέρουσα. Στη δική μας παράσταση οι στίχοι του Πάμπου Κουζάλη και η μουσική του Κώστα Κακογιάννη σε συνδυασμό με την κινησιολογία του Παναγιώτη Τοφή έδωσαν μια άλλη ματιά σε ένα κείμενο που γράφτηκε πριν από τόσα πολλά χρόνια!
– Είναι σοφό τελικά να ξεχνάμε όσα πέρασαν και να κοιτάμε μπροστά;
– Όχι, σοφό είναι να κρατάμε τα σημαντικά που πέρασαν και να προχωράμε παρακάτω. Η ζωή προχωρά, εξελίσσεται, διαμορφώνεται και εμείς πρέπει να ακολουθούμε... Όμως οι ανθρώπινες σχέσεις και οι αξίες που κερδίσαμε, η απλότητα των καθημερινών στιγμών δεν αλλάζουν ή δεν πρέπει να αλλάζουν. Στοιχεία από το παρελθόν μας είναι η βάση για να χτίσουμε το μέλλον μας. Το «θυμάμαι από που ξεκίνησα» και χαίρομαι ή είμαι περήφανη για εδώ που είμαι και προχωρώ κρατά μια ισορροπία στη ζωή μας και μας βοηθά να είμαστε αληθινοί και καλύτεροι.
– Ποιο είναι αυτό που κρατήσατε από τον εγκλεισμό, ως προσωπικότητα και ως σκηνοθέτρια;
– Είμαι από αυτούς που ο εγκλεισμός δεν με βοήθησε ούτε να οργανωθώ, ούτε να διαβάσω, ούτε να ονειρευτώ. Η έλλειψη ελευθερίας με πνίγει, με αποσυντονίζει. Απόλαυσα άφοβα τις αγκαλιές της κόρης μου, τις βόλτες με τα σκυλιά μου αλλά ήταν για μένα ακριβώς αυτό που λέμε «παύση». Ίσως να ήταν και αυτό πολύ βοηθητικό. Μια ζωή τρέχεις να τα προλάβεις όλα, φεύγεις από την πρόβα πας στα εργαστήρια, μελετάς για το επόμενο και πάλι πρόβα και άγχος και αγωνία... και ξαφνικά στοπ. Στην αρχή ήταν τόσο παράξενο. Ξυπνούσα το πρωί και ένιωθα ότι κάτι έπρεπε να κάνω που δεν έκανα... Μέχρι και τα σκυλιά μου παραξενεύτηκαν στην αρχή που με έβλεπαν τόση ώρα στο σπίτι. Ξεκουράστηκε το μυαλό και το σώμα. Είμαι εκ φύσεως αισιόδοξος άνθρωπος, έλεγα « κι αυτό θα περάσει». Ταυτόχρονα, όμως, μεγάλωσαν οι ανασφάλειες και οι φοβίες που νιώθει κάθε άνθρωπος για το μέλλον της ανθρωπότητας μετά από αυτό που βιώσαμε αλλά και ως καλλιτέχνης για το τι μας περιμένει και πώς θα επιβιώσουμε εμείς και η τέχνη σε αυτές τις συνθήκες.
– Πώς κρίνετε τα μέτρα που πάρθηκαν για στήριξη του πολιτισμού;
– Για πια μέτρα μιλάμε; Για τα 300 ευρώ επίδομα; Προσβλητικά, απαξιωτικά. Και με τη στάση των υπευθύνων όλο αυτό τον καιρό, το μόνο συμπέρασμα που βγαίνει είναι πως δεν υπολογίζουν τους ανθρώπους των τεχνών ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας. Δεν ξέρω πώς μας βλέπουν, πώς νομίζουν ότι ζούμε, αν ξέρουν πως και εμείς έχουμε τις ίδιες ανάγκες με όλους τους άλλους, τρώμε, πληρώνουμε ρεύμα, έχουμε παιδιά που στέλνουμε φροντιστήρια... αναρωτήθηκα πολλές φορές και μετά προσπάθησα να θυμηθώ αν είδα ποτέ στο θέατρο έναν από αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις για μας... κανέναν, ποτέ. Σε καμιά θεατρική αίθουσα. Και τότε κατάλαβα γιατί δεν μας ανέφεραν σε κανένα διάγγελμα ή απόφαση. Από ανθρώπους, λοιπόν, που δεν γνωρίζουν τις αξίες της τέχνης, τη σημαντικότητα του πολιτισμού σε μια κοινωνία, δεν ξέρω τι στήριξη μπορώ να περιμένω πέραν του απαξιωτικού 300 ευρώ τον μήνα.
Πληροφορίες :
«Η μικρή μας πόλη», παραστάσεις 9, 10, 11 &12 Ιουνίου, ώρα 9:00 μ.μ. Αμφιθέατρο Μακαρίου Γ΄, Λευκωσία. Σκηνοθεσία Αλεξία Παπαλαζάρου. Παίζουν: Δημήτρης Γκουτζαμάνης, Μαργαρίτα Ζαχαρίου, Νεκτάριος Θεοδώρου, Ηλιάνα Κάκκουρα, Πάνος Μακρής, Μαρίνα Μανδρή, Γιάννης Μίνως, Μαρία Φιλίππου.
Λόγω του περιορισμένου αριθμού των διαθέσιμων θέσεων, παρακαλείται το κοινό να κάνει έγκαιρα την αγορά των εισιτηρίων του.
