ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Το παρασκήνιο της επιστροφής μιας ταφικής στήλης στην Ελλάδα

Μια μαρμάρινη ενεπίγραφη επιτύμβια στήλη του 340 π.Χ. επαναπατρίστηκε την περασμένη εβδομάδα

Kathimerini.gr

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Ενα χρόνο μετά τον εντοπισμό της σε οίκο δημοπρασιών του Λονδίνου, μια μαρμάρινη ενεπίγραφη επιτύμβια στήλη του 340 π.Χ. επαναπατρίστηκε την περασμένη εβδομάδα στην Ελλάδα ως αντικείμενο που είχε εξαχθεί παράνομα από τη χώρα. Η υπόθεση όμως δεν έχει κλείσει. Εισαγγελική έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη και ήδη έχουν ληφθεί καταθέσεις βασικών μαρτύρων για τον εντοπισμό των ενόχων.

Στις 9 Ιουνίου 2017 η «Κ» είχε παρουσιάσει αποκλειστικά το ύποπτο ιστορικό συλλογής της στήλης, μόλις τρεις ημέρες προτού το αντικείμενο τεθεί σε δημοπράτηση στον οίκο Sotheby’s. Ως τιμή εκκίνησης είχαν οριστεί τότε οι 60.000 λίρες. Ο Χρήστος Τσιρογιάννης, ερευνητής παράνομων αρχαιοτήτων και διεθνών αρχαιοκαπηλικών κυκλωμάτων στο Πανεπιστήμιο της Γκλασκώβης, είχε καταφέρει να ταυτίσει τη στήλη με παρόμοια αρχαιότητα που εμφανιζόταν σε κατασχεθέν υλικό του Ιταλού εμπόρου Τζιανφράνκο Μπεκίνα.

Ο Ελληνας ειδικός εντόπισε τρεις φωτογραφίες πολαρόιντ με τη στήλη, αλλά και έγγραφα που αποδείκνυαν ότι το αντικείμενο είχε βρεθεί στα χέρια του Ιταλού μεσάζοντος –με εμπλοκή σε υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’90– Αντόνιο «Νίνο» Σαβόκα. Από εκείνον φαίνεται να περνάει στην κατοχή του Μπεκίνα για την περίοδο 1977-1990 και να καταλήγει στον συλλέκτη Τζορτζ Ορτίζ, με τη μεταβίβαση να αποτιμάται μεταξύ 50.000 και 80.000 ελβετικών φράγκων. Αυτές οι πληροφορίες, όμως, δεν περιλαμβάνονταν στο ιστορικό συλλογής του οίκου δημοπρασιών.

Οπως εξηγεί ο κ. Τσιρογιάννης στην «Κ», χρειάστηκε μόλις 20 λεπτά για να πραγματοποιήσει αυτή την ταύτιση. Εχοντας συμβάλει σε δεκάδες παρόμοιες υποθέσεις στο παρελθόν, έχει οργανώσει το πλούσιο υλικό που διαθέτει (φωτογραφίες, έγγραφα συναλλαγών, γράμματα από κατασχεμένα αρχεία εμπλεκόμενων σε υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας) και μπορεί με μεγαλύτερη ευκολία να αναζητά στο αρχείο για σημάδια όταν εντοπίζει μια αρχαιότητα αμφιλεγόμενης προέλευσης.

 

Ο ερευνητής είχε ενεργήσει άμεσα το 2017 ενημερώνοντας με σχετικό e-mail την Ιντερπόλ για την επικείμενη δημοπρασία. Η τύχη του αντικειμένου παρέμενε για καιρό άγνωστη, αφού οι ελληνικές αρχές δεν είχαν προβεί σε κάποια επίσημη ανακοίνωση. Στις 27 Ιουνίου 2018 ο κ. Τσιρογιάννης κλήθηκε να καταθέσει στο ελληνικό προξενείο στο Λονδίνο όσα γνώριζε για την υπόθεση και να εξηγήσει λεπτομερώς πώς προχώρησε στην ταυτοποίηση του αντικειμένου. Αν και έχουν προηγηθεί στο πρόσφατο παρελθόν παρόμοιες ταυτίσεις και επαναπατρισμοί, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων δεν ακολουθούσε κάποια εισαγγελική έρευνα όπως τώρα.

Η στήλη βρίσκεται από την περασμένη Παρασκευή στο Επιγραφικό Μουσείο. Φέρει ανθεμωτή επίστεψη, στον κορμό της αποδίδονται ανάγλυφα δύο ρόδακες και κάτω από αυτούς διακρίνεται αρχή ονόματος που πιθανότατα παραπέμπει στον νεκρό: ΕΣΤΙ [ΑΙΟΣ]. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού ο συγκεκριμένος τύπος μαρμάρινης επιτύμβιας στήλης αποτελεί αποκλειστικότητα των αττικών εργαστηρίων γλυπτικής.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Πολιτισμός: Τελευταία Ενημέρωση

X