Της Μαρίνας Οικονομίδου
«Δεν πρόκειται να μας ξεγελάσουν τέτοιες εύηχες προτάσεις που είναι καταλυτικές για τη βιωσιμότητα και του κυπριακού κράτους, αλλά και για την προοπτική οποιουδήποτε ασφαλούς μέλλοντος του κυπριακού λαού σε αυτό το νησί» αναφέρει σε συνέντευξή της στην «Κ» η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, μιλώντας για τις εναλλακτικές ιδέες που διαδίδονται γύρω από τις εγγυήσεις. Δεν παραλείπει να προειδοποιήσει ότι το ΔΗΚΟ θα σταθεί απέναντι σε όποιους επιχειρηματολογήσουν υπέρ τέτοιων προτάσεων. Εκφράζει τις ανησυχίες της για το ενδεχόμενο τριμερούς, καθώς όπως αναφέρει χωρίς οποιαδήποτε υπαναχώρηση της Τουρκίας, ενδεχομένως να συμβάλει στην απενεχοποίηση της Τουρκίας. Μιλά για τις τριμερείς επί Τάσσου Παπαδόπουλου και δεν παραλείπει να επικρίνει τον Νίκο Αναστασιάδη για ελλιπή ενημέρωση των πολιτικών αρχηγών γύρω από το Κυπριακό.
–Tην 30ή Ιουλίου υπήρξε σύσκεψη των αρχηγών για τις εξελίξεις στο Κυπριακό και έχει ήδη ανακοινωθεί από τον Πρόεδρο σύγκληση Εθνικού Συμβουλίου, τη 14η Σεπτεμβρίου. Πώς ακριβώς υπάρχει συσκότιση;
–Διερωτώμαι, ποια είναι η χρησιμότητα του Εθνικού Συμβουλίου κατόπιν εορτής, όταν δηλαδή θα ολοκληρωθεί και αυτός ο γύρος των συναντήσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Λογικά και για μεγαλύτερη βοήθεια του Προέδρου, θα έπρεπε αυτή η σύσκεψη να γινόταν πριν από τις συναντήσεις με τον Τ/κ ηγέτη, έτσι ώστε να έχει την ευκαιρία και τη δυνατότητα ο Πρόεδρος να έχει μπροστά του τις εναλλακτικές λύσεις και προτάσεις άλλων πολιτικών κομμάτων. Αυτός πρέπει να είναι ο ρόλος του Εθνικού Συμβουλίου. Διαφορετικά, αν πρόκειται για εκ των υστέρων ενημέρωση, αυτήν μπορούμε να την εξασφαλίσουμε όλοι από τον Τύπο. Συνεπώς, οποιαδήποτε κατόπιν εορτής σύγκληση Εθνικού Συμβουλίου γίνεται καθαρά για επικοινωνιακούς λόγους. Στην ουσία, το αποτέλεσμα είναι μηδενικό.
–Γιατί σας ανησυχεί τόσο το ενδεχόμενο τριμερούς διάσκεψης;
–Οποιαδήποτε διάσκεψη για το Κυπριακό μπορεί να είναι είτε επικίνδυνη είτε επωφελής, ανάλογα με τις συνθήκες κατά τις οποίες λαμβάνει χώρα. Τη δεδομένη στιγμή, δεν έχουμε καμία ένδειξη ότι η Τουρκία διαφοροποιεί έστω και ένα ιώτα από τις θέσεις, τις οποίες διαχρονικά έβαζε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Άρα μία τριμερής συνάντηση στη Νέα Υόρκη, εάν δεν ακολουθήσει σοβαρή υπαναχώρηση από πλευράς της Τουρκίας, έτσι ώστε να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε λύση του Κυπριακού, απλώς θα σημαίνει ένα βήμα στη σκάλα της απενεχοποίησης της Τουρκίας. Και αυτό γιατί θα δείχνουμε στον διεθνή παράγοντα ότι υπάρχει κινητικότητα, θα αυξάνουμε τις προσδοκίες, θα διαφημίζουμε την Τουρκία και τον Τ/κ ηγέτη, ότι προσπαθούν για τη λύση του Κυπριακού, ενώ στην ουσία τίποτα δεν έχει αλλάξει. Εκτός, βεβαίως, αν εννοούμε ότι αυτή η πρόοδος μπορεί να ικανοποιηθεί μόνο από υποχωρήσεις της δικής μας πλευράς. Αυτό μπορεί να εκφράζει κάποιους, σίγουρα όμως όχι τη δική μας πλευρά.
–Τριμερείς υπήρξαν και στο παρελθόν, αρκετές από αυτές με τον πρώην Πρόεδρο Τάσσο Παπαδόπουλο. Όλες αυτές οι τριμερείς προκάλεσαν πλήγμα;
–Οποιαδήποτε διάσκεψη είναι επωφελής ή επικίνδυνη, αναλόγως των συνθηκών υπό τις οποίες λαμβάνει χώρα. Παραδείγματος χάριν, έγινε μία τριμερής με τον Τάσσο Παπαδόπουλο και τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στο Παρίσι, κάτω από την αιγίδα του βοηθού γ.γ του Ο.Η.Ε., του κ. Καμπάρι. Εκεί όμως το αποτέλεσμα ήταν η συμφωνία της 8ης Ιουλίου. Αυτή η συνάντηση υπό την αιγίδα των Η.Ε. ήταν εξαιρετικά επωφελής για την Κύπρο και για τις δύο κοινότητες. Έγιναν όμως και άλλες τριμερείς, που κάποιες από αυτές οδήγησαν και στο Σχέδιο Ανάν. Άρα δεν μπορεί κάποιος να πει ότι οποιαδήποτε συνάντηση στην παρουσία των Ηνωμένων Εθνών, μόνο επειδή διενεργείται, είναι επωφελής. Αυτές οι θέσεις δεν πείθουν κανέναν και στερούνται και τεκμηρίωσης. Εάν δεν υπάρχει ουσιαστική διαφοροποίηση της Τουρκίας στις διαχρονικές θέσεις που εκφράζει στο Κυπριακό, τότε η παρουσία του Προέδρου με τον κατοχικό ηγέτη, με τον γ.γ του Ο.Η.Ε., δεν θα κάνει τίποτα περισσότερο παρά να «επαναβεβαιώσει» στη διεθνή κοινότητα ότι η Τουρκία εργάζεται για τη λύση του Κυπριακού, ενώ στην ουσία τίποτα δεν κάνει. Ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο, την απενεχοποιούμε.
–Εκφράζετε ανησυχίες και για το ενδεχόμενο ενός κοινού ανακοινωθέντος. Για ποιο λόγο, από τη στιγμή που δεν ξέρουμε το περιεχόμενο;
–Είτε είναι κοινό ανακοινωθέν είτε είναι συνάντηση με τον γ.γ του Ο.Η.Ε., ανησυχούμε ακριβώς για τους ίδιους λόγους που σας περιγράφω πιο πάνω. Η εμπειρία μας με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και με ανακοινωθέντα, που στην ουσία είναι συμφωνίες, όπως η 11η Φεβρουαρίου 2014, δεν ήταν η καλύτερη. Δυστυχώς, είδαμε πού μας έφερε εκείνη η συμφωνία.
–Καταλήγουμε, δηλαδή, ότι δεν εμπιστεύεστε τον Νίκο Αναστασιάδη στη διαχείριση του Κυπριακού.
–Εξαρτάται κάτω από ποιο πρίσμα χρησιμοποιείτε τη λέξη «εμπιστοσύνη». Ο Πρόεδρος ενός κράτους έχει υποχρέωση, καθήκον, να ενημερώνει πλήρως και ανελλιπώς όλους τους πολιτικούς ηγέτες. Από τη στιγμή που αρνείται να πράξει κάτι τέτοιο, τότε κατά την άποψή μας έχουν κάθε δικαίωμα οι πολιτικοί ηγέτες να επικρίνουν, να αμφισβητούν και να αμφιβάλλουν. Δεν έχει ακόμα τεθεί οποιοσδήποτε τεκμηριωμένος λόγος, γιατί πρέπει να κρατούνται οι πολιτικοί αρχηγοί και ο λαός στο σκοτάδι. Ακούσαμε για κριτήρια στο εδαφικό. Ποιος συζητά αυτά τα κριτήρια; Πότε αποφάσισε το Εθνικό Συμβούλιο ότι θα υπάρχουν κριτήρια; Ας πάμε πίσω και να μιλήσουμε για τα κριτήρια στο περιουσιακό. Έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος και μέχρι σήμερα αρνείται ο Πρόεδρος να δώσει στους πολιτικούς αρχηγούς το πολυσέλιδο έγγραφο που αναφέρεται στα κριτήρια για το περιουσιακό. Έγγραφο, που για να το αφομοιώσει κάποιος θα πρέπει να εγκατασταθεί στο Προεδρικό για αρκετές εβδομάδες. Το αναφέρω αυτό για να απαντήσω και στις δικαιολογίες που θέτουν πολλοί ότι μπορούν όποτε θέλουν να μεταβαίνουν οι πολιτικοί αρχηγοί στο Προεδρικό για να βλέπουν τα έγγραφα.
–Υπάρχει διαβάθμιση κατά την άποψή σας στην ενημέρωση των πολιτικών αρχηγών;
–Νομίζω πως ναι, ας μην κρυβόμαστε. Κάποιοι έχουν καλύτερη και περισσότερη ενημέρωση.
–Αν και η κυβέρνηση απορρίπτει λύση που προνοεί εγγυήσεις, ακούγονται διάφορες προτάσεις που διαρρέουν στον Τύπο. Ποια είναι η δική σας ενημέρωση;
–Πολλές θέσεις έχουν εκφραστεί διαχρονικά, από τις οποίες η ε/κ πλευρά, για λόγους που μόνο ο Πρόεδρος γνωρίζει, έκανε στροφή 180 μοιρών και έχει υιοθετήσει εντελώς διαφορετική προσέγγιση. Να ξεκαθαριστεί πως οι θέσεις που τίθενται είναι βάσει πληροφοριών που συλλέγουμε, ακριβώς επειδή δεν υπάρχει καμία ενημέρωση από τον Πρόεδρο. Τουλάχιστον για το ΔΗΚΟ είναι ξεκάθαρο ότι οποιαδήποτε μορφή εγγυήσεων της Τουρκίας στην Κύπρο αποτελεί την αρχή του τέλους της Κυπριακής Δημοκρατίας και της αυτόνομης ύπαρξης του κυπριακού λαού. Εκ του πονηρού, ακούμε περί περιορισμού του δικαιώματος επέμβασης στο τ/κ συνιστών κρατίδιο, περί χωροφυλακής κ.ο.κ. Κατά την άποψή μου και με όλο τον σεβασμό, είναι αστειότητες, καθώς εμπερικλείουν στην ουσία το νόμιμο δικαίωμα της Τουρκίας να επέμβει στρατιωτικά στην Κύπρο και να εγγυάται το κυπριακό κράτος. Τουλάχιστον από μας, αυτό δεν μπορεί και δεν θα γίνει αποδεκτό και θα σταθούμε απέναντι σε οποιουσδήποτε προσπαθήσουν να επιχειρηματολογήσουν υπέρ της παραμονής των εγγυήσεων, ίσως με κάποιον άλλο εύηχο τίτλο, που στην ουσία να εξακολουθεί να διασφαλίζει το δικαίωμα της Τουρκίας να επέμβει. Δεν πρόκειται να μας ξεγελάσουν τέτοιες εύηχες προτάσεις, που είναι καταλυτικές για τη βιωσιμότητα και του κυπριακού κράτους, αλλά και την προοπτική οποιουδήποτε ασφαλούς μέλλοντος του κυπριακού λαού σε αυτό το νησί.
–Το γεγονός ότι η Τουρκία αποδέχεται ότι το ζήτημα των εγγυήσεων είναι αναχρονιστικό, δεν είναι βήμα θετικό;
–Τότε έχουμε συμφωνία. Ας τις καταργήσουν. Τα πράγματα είναι απλά. Αν δεν είναι απλά, τότε μία από τις δύο πλευρές δεν είναι ειλικρινής.
Το «σφάλμα» στο ενεργειακό
–Βάσει και των εντόνων αντιδράσεών σας με τις δηλώσεις του Αμος Χοστέιν, το ενεργειακό δεν μπορεί να αποτελέσει μοχλό πίεσης;
–Σήμερα αποτελεί μοχλό πίεσης πάνω μας. Με ποιο τρόπο έχει αλλάξει η Τουρκία τη θέση της; Αυτό που έχουμε καταφέρει να κάνουμε είναι να επιχειρηματολογούμε ότι χωρίς τη λύση του Κυπριακού δεν μπορεί να υπάρχει ενεργειακή ανάπτυξη. Δηλαδή, εισηγούνται ότι αν δεν λυθεί ποτέ το Κυπριακό, εμείς δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε τους ενεργειακούς μας πόρους; Αυτός είναι ο στόχος μας; Για να αποτελέσει μοχλό πίεσης πάνω στην Τουρκία, έτσι ώστε να υποχωρήσει και να έχουμε υποφερτή λύση στο Κυπριακό, θα πρέπει να προχωρήσουμε τους ενεργειακούς μας σχεδιασμούς με τέτοιο τρόπο, ώστε αν η Τουρκία ή οποιοσδήποτε άλλος θέλει να έχει όφελος από τους φυσικούς πόρους, να προτρέξει και να υπαναχωρήσει από τις απαράδεκτες μέχρι τώρα θέσεις της και να λύσουμε το Κυπριακό. Εμείς κάνουμε ακριβώς το αντίθετο. Προσπαθούμε να πείσουμε ότι αν δεν λυθεί το Κυπριακό δεν μπορούμε, δεν θέλουμε να προχωρήσουμε, ή και τα δύο, με την ανάπτυξη των ενεργειακών πόρων. Θα έπρεπε ήδη οι ενεργειακοί σχεδιασμοί να είναι κατά πολύ προχωρημένοι. Αυτό θα μας έδινε και ένα πολύ ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί. Δυστυχώς, η σημερινή κυβέρνηση έχει διαφορετική προσέγγιση, κατά τη δική μας άποψη, απόλυτα λανθασμένη και τα αποτελέσματα φαίνονται.
-Ποιες οι προτεραιότητες του ΔΗΚΟ με την έναρξη των εργασιών στη βουλή;
-Οι κύριες είναι αυτές με τις οποίες απευθυνθήκαμε στον κόσμο προεκλογικά και υποσχεθήκαμε ότι θα υλοποιήσουμε στη νέα θητεία του σώματος. Θέλουμε σοβαρότητα και συνέπεια και αναμένεται να καταθέσουμε αρκετές προτάσεις νόμου από τον Σεπτέμβρη. Πρώτα από όλα θέλουμε να βοηθήσουμε τον κόσμο ο οποίος έχει καθυστερημένες οφειλές στο ΦΠΑ να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις του καταθέτοντας πρόταση νόμου, αντίστοιχη με αυτή που το ΔΗΚΟ υπέβαλε για τις κοινωνικές ασφαλίσεις. Την ίδια στιγμή θα προωθήσουμε την αποζημίωση των κουρεμένων καταθετών, των κατόχων αξιογράφων των ταμείων συντάξεων και προνοίας με την απόδοση του 10% του δημοσιονομικού ετήσιου πλεονάσματος με προοπτική εικοσαετίας. Επίσης στο στάδιο συζήτησης για τον προϋπολογισμό είχαμε εισηγηθεί να αποδίδεται το 2% του ετήσιου προϋπολογισμού για νέες θέσεις εργασίας. Δε μπορεί να αντέξει η Κύπρος τη φυγή των καλύτερων μυαλών των νέων επιστημόνων. Για να τους συγκρατήσουμε και να τους δώσουμε την προοπτική παραμονής και δημιουργίας στον τόπο μας, θα πρέπει να υπάρχουν ευκαιρίες εργασίας που θα χρηματοδοτήσουμε μέσω κρατικού προϋπολογισμού. Επίσης πρέπει να δώσουμε φορολογικά κίνητρα σε εκείνες τις επιχειρήσεις που προσλαμβάνουν νέο επιστημονικό προσοντούχο προσωπικό. Εισήγησή μας, είναι και η πλήρης απαγόρευση της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων από ιδιώτες και εταιρείες ώστε να μην έχουμε φαινόμενα FOCUS ξανά στην κυπριακή ζωή. Θα υποβάλουμε πρόταση νόμου ώστε τα περιουσιακά στοιχεία όλων των πολιτικών να ελέγχονται από ανεξάρτητους ελεγκτές όχι για να προκαλέσουμε ένα κυνήγι μαγισσών αλλά να ελέγχεται ο τρόπος που αποκτήθηκε το οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο. Παράλληλα θα προωθήσουμε τη δυνατότητα υποβολής προτάσεων νόμου από τους πολίτες με πάνω από 5000 υπογραφές και την ίδρυση πολιτών για να αυξήσουμε την προσβασιμότητα που έχει το κοινό στο κοινοβούλιο και να θεωρεί ο λαός ότι το κοινοβούλιο είναι ένα κομμάτι της δικής του καθημερινότητας και ένα κομμάτι της δικής του ζωής.
