Του Απόστολου Κουρουπάκη
Πενήντα εννέα χρόνια πριν η αποικιοκρατία λάμβανε τέλος, και η Κύπρος για πρώτη φορά εδώ και αιώνες ήταν ελεύθερη… και έπρεπε να μάθε να διαχειρίζεται την ελευθερία της, αλλά και να διαχειριστεί ό,τι έφεραν οι Συμφωνίες Λονδίνου – Ζυρίχης. Η εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας επίσημα έγινε στις 16 Αυγούστου 1960, αλλά εκείνη η ημερομηνία δεν προσφερόταν για λαμπρούς εορτασμούς και σπουδαίους πανηγυρικούς, η απουσία των πρέσβεων από τη Λευκωσία λόγω θέρους, αλλά και η ανάγκη παραθερισμού των ταγών της νέας πολιτείας, έκαναν το Υπουργικό Συμβούλιο της 11ης Ιουλίου 1963 να αποφασίσει μία πιο λογική ημερομηνία, την 1η Οκτωβρίου. Το καλοκαίρι δεν αγαπά την Κύπρο…
Άρχοντες και λαός από τότε μέχρι και σήμερα εορτάζουν την Ανεξαρτησία της Κύπρου, μιας Κύπρου που μοιάζει να μη θωρεί ποτέ δροσιάν, που αναζητεί εδώ και δεκαετίες την ποσπασιάν, καρτεράει μέρα νύχτα να φυσήξει ένας αέρας, να φέξει για την Κύπρο ολόκληρη εκείνο το φως που θα φέρει μια ζωή απαλλαγμένη από συρματοπλέγματα, από συμπλέγματα και από ατιμωρησία. Και είναι όμορφος ο τόπος μας και το αξίζει.
Είναι μεγάλη πια ηλικιακά η Κύπρος, δεν πρέπει να κοιτάζει με παιδικό αφελές βλέμμα δεξιά ή αριστερά, αλλά να αρχίσει να παίρνει τις δικές της αποφάσεις. Θα πρέπει η Δημοκρατία να αντιληφθεί ότι δεν πρέπει να νιώθει ούτε άπορος κορασίς, ούτε αδικημένη θυγάτηρ, αν θέλει να δει την ποσπασιάν. Απογαλακτισμός δεν σημαίνει απορφανισμός.
Από τη δεκαετία του 1960 μέχρι σήμερα αυτή η χώρα έζησε δύσκολες στιγμές, αφέθηκε έρμαιο των συμφερόντων των λίγων, μιας ιντελιγκέντσιας που γνώριζε πολύ καλά πώς να παραμένει στα πράγματα, εν ειρήνη και εν πολέμω και αυτή έζησαν και ζουν πολύ καλά, οι περισσότεροι όμως ως πρόβατα εις σφαγήν ήχθησαν και επωνύμου ανδρός ουδείς. Η 1η Οκτωβρίου ας είναι ευκαιρία ενδοσκόπησης για το τι πατρίδα θέλουμε να έχουμε. Όσο τον θεωρούμε ρότσο είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε σε έναν τέτοιο τόπο.
Η Κυπριακή Δημοκρατία σήμερα κλείνει τα 59 χρόνια ζωής, εκ των οποίων, τα 45 είναι διαιρεμένη, με μία ολόκληρη επαρχία, την επαρχία Κυρηνείας να βρίσκεται υπό κατοχή και με δύο ακόμη να βρίσκονται εν μέρει υπό κατοχή. Η Λευκωσία είναι διαιρεμένη από το 1964, η παλαιά πόλη της Αμμοχώστου από το 1957 δεν κατοικείται από Ελληνοκύπριους. Τα τουρκοκυπριακά χωριά της Πάφου εγκαταλείφθηκαν από τους κατοίκους τους, τα έτη 1963-1974. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει βαθιά σημάδια διαίρεσης από τα μικράτα της και αυτό δυστυχώς δεν φαίνεται να έχει γίνει μάθημα σε κανέναν. Νέμονται την εξουσία, οικονομική και πολιτική λίγοι μα τυχεροί, και στην ελεύθερη Κύπρο και στα Κατεχόμενα. Η διαίρεση βολεύει, και οι Βρετανοί στην Κύπρο κατάλαβαν ότι αυτό τους εξυπηρετεί και το έκαναν πράξη, διαίρει και βασίλευε και μαζί με το Κτηματολόγιο και άλλες υπηρεσίες μας άφησαν και αυτό και εμείς πορευόμαστε… άμωμοι εν οδώ αλληλούια.
Είναι πολλά τα λάθη που έγιναν αυτά τα 59 χρόνια, από πολλούς, από μέσα και από έξω, πολιτικούς, επιχειρηματίες, διπλωμάτες και στρατιωτικούς. Ο καθένας από αυτούς συμπεριφέρθηκε στη Δημοκρατία ωσάν να ήταν τσιφλίκι του, σαν να ήταν το μάλιν του κυρού τους, αν θέλετε. Ακόμα και μετά το 1974, οπότε και η Δημοκρατία τραυματίστηκε, αυτοχειριάστηκε –ίσως– στην πλευρά μας, που είναι και ο θεματοφύλακας της Δημοκρατίας, βρέθηκαν για ακόμη μία φορά οι χρήσιμοι ηλίθιοι, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν έκτοτε πολλαπλώς… Το 1974 ήταν χρονιά τομή για την Κυπριακή Δημοκρατία, όνειρα δεκαετιών έγιναν τελειωτικά κατέρρευσαν. Ό,τι έμεινε όρθιο στο συλλογικό υποσυνείδητο το 1960 με τη δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας διελύθη στα εξ ων συνετέθη το 1974 και μαζί με αυτό οι καιροί έπαψαν να είναι ηρωικοί, σταμάτησαν να είναι συλλογικοί.
Η Κυπριακή Δημοκρατία από γεννήσεώς της έπρεπε να αντιμετωπίσει προκλήσεις που θα της έδιναν μαθήματα, που ποτέ δεν πήρε, πλήρωνε όμως ακριβά τα δίδακτρα. 59 χρόνια μετά αγωνιούμε αν θα είναι έτοιμη να σταθεί απέναντι στην οποιαδήποτε πρόκληση. Φευ, δεν την άφησε η νομενκλατούρα να ορθοποδήσει, μεγάλα εγκλήματα κατά του κυπριακού λαού έμεναν και εν πολλοίς μένουν ατιμώρητα, υπαίτιοι του πραξικοπήματος, ξέπλυμα μαύρου χρήματος, Χρηματιστήριο, Υπόθεση Ήλιος, έκρηξη στο Μαρί, Κούρεμα, αποτυχία κρατικών υπηρεσιών, υπόθεση Αγνοούμενοι… ασύδοτη ανάπτυξη, είναι πολλά του αιώνα μας τα χρέη… και δεν φτάνουν αυτά, έχουμε και υπόλοιπο από τον προηγούμενο. Και κάθε φορά να φταίμε τον καταδότη πετεινό, και να αναζητούμε τον Κωνσταντή… κατά που λέει και ο ποιητής.
Είναι σημαντικό να ξέρουμε από πού προερχόμαστε, να ξέρουμε ποιοι είμαστε, αλλά να μη μας ορίζει σε σημείο απόλυτης ταύτισης, να μην αφήσουμε να χαθεί ό,τι κερδήθηκε. Η 1η Οκτωβρίου είναι ημέρα που πρέπει να την προσέχουμε ως κόρη οφθαλμού, και να σκεφτόμαστε ότι θα πρέπει επιτέλους να ενηλικιωθούμε και να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις του μέλλοντος συντονισμένα, νούσιμα, και να μην ξεχνάμε ποτέ ότι το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται, αλλά και ότι ο Νάρκισσος πέθανε αυτοθαυμαζόμενος. Ας πάψει η Πολιτεία να τρώει την ευτυχία της, μόλις τη δημιουργήσει και εμεί οι πολίτες να φορτώνουμε την τύφλα μας σ’ άλλων ανύποπτων κεφάλια, παραφράζοντας τον ποιητή Ανδρέα Παστελλά.
